Martin Buber'in Tanrı Anlayışı

Abstract

Dini düşüncesinin anlaşılmasında din dilinin tahlil edilmesi önemli bir yere sahiptir. Bu çerçevede Tanrı düşüncesini ele aldığımız Martin Buber, Tanrı fikrini özgün tarafları ile ortaya koymuş ve kavramlara yüklediği bazı işlevlerle düşüncelerini desteklemiştir. Buber düşüncesinin temelini, ilişki/diyalog kavramı oluşturmaktadır. Bu nedenle ona göre, Tanrı'ya ulaşma yollarının esasını da bu ilişki tecrübeleri meydana getirmektedir. Öte yandan ele alınan bu ilişkiler yalnızca insanın insan ile olan ilişkileri değil aynı zamanda insanın evren ve Tanrı ile kurduğu ilişkileri de kapsamaktadır. Bu sebeple Buber'e göre insan, sürekli diğer varlıklar ile ilişki içerisindedir. Buber, söz konusu ilişkileri Ben-Sen-O kavramları ve bu kavramların kendi içinde kuracağı ilişkiler üzerinden kurmuş aynı zamanda kişinin Ben'inden başlayarak nihai hedef olan Tanrı'ya ancak bu kavramların kendi içerisindeki ilişkilerinden yola çıkılarak ulaşılacağını vurgulamıştır. Bahsedilen kavramlardan Ben-Sen ikilisi ilişki dünyasını kurarken Ben-O ikilisi ise deneyim dünyasını meydana getirmektedir. Çalışmamızda özellikle ele aldığımız üzere Buber düşüncesinde Tanrı hakkında konuşmanın imkânı, Tanrı hakkında bilgi sahibi olmak değil doğrudan Tanrı'nın kendisi ile konuşmaktır. Buber'e göre, insan Tanrı'ya hitap eder ve buna karşılık Tanrı da insanlara hitap etmektedir. Ona göre, evrende var olanlar aracılığıyla Tanrı ile konuşulabilir. Bu nedenle evrende var olan her şey ile kurduğumuz ilişki, insanın Tanrı ile konuşmasının çeşitli yollarından biridir. Buber'in Tanrı ile konuşma deneyimi mistik tecrübe fikrini beraberinde getirmektedir. İnsan, bu deneyimi sayesinde Tanrı ile mistik bir birlik içerisinde olmaktadır. Nitekim Buber'e göre, insanın ulaşabileceği en nihai hedef Tanrı ile bir olmak yani O'nunla konuşabilmektir. Sözün özü Buber; evrende var olanlar aracılığıyla, insan ilişkilerinden yola çıkarak diyalojik bir felsefe meydana getirmiş ve bizim de araştırmamızın asıl amacı olan Tanrı düşüncesini bu diyalojik ilişkiler yolu ile dile getirmiştir. Biz çalışmamızda; Buber'in Tanrı düşüncesini insan, evren ve Tanrı bağlamında ortaya koymayı ve meseleyi Buber'in kullandığı bazı özgün kavramlar ile ele alarak tartışmayı amaçladık.Analyzing religious language has an important place in understanding religious thought. In this context, Martin Buber, whose idea of God we discussed, He revealed the idea of God with its original aspects and He supported his thoughts with some functions he attributed to concepts. The basis of Buber's thought is the concept of relationship/dialogue. Therefore, according to him, These relationship experiences constitute the basis of the ways to reach God. On the other hand, these relationships include not only the relationships of humans with humans, but also the relationships of humans with the universe and God. For this reason, according to Buber, humans are constantly in relationship with other beings. Buber established the relationships in question through the concepts of I-You-It and the relationships that these concepts will establish within themselves, At the same time, he emphasized that starting from the self of the person, the ultimate goal, God, can only be reached by starting from the relationships between these concepts. Among the concepts mentioned, the I-You duo creates the world of relationship, while the I-It duo creates the world of experience. As we specifically discussed in our study, the possibility of talking about God in Buber's thought is not to have knowledge about God, but to talk directly to God himself. According to Buber, humans address God and God, in turn, addresses humans. According to him, God can be talked to through those who exist in the universe. Therefore, the relationship we establish with everything that exists in the universe is one of the various ways that humans can talk to God. Buber's experience of talking with God brings with it the idea of mystical experience. Thanks to this experience, man is in a mystical unity with God. As a matter of fact, according to Buber, the ultimate goal that man can achieve is to become one with God, that is, to be able to talk to Him. In short, Buber; He put forward a dialogical philosophy based on human relations through what exists in the universe, and expressed the idea of God, which is the main purpose of our research, through these dialogical relations. In our study; We aimed to reveal Buber's idea of God in the context of man, the universe and God, and to discuss the issue with some original concepts used by Buber.