1-3 Yaş Arası Ev Kazası Geçirmiş Çocukların Annelerinin Risk Algı Düzeylerinin ve Ebeveynlik Becerilerinin Araştırılması

Abstract

Amaç: Kazalar tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önlenebilir mortalite ve morbidite nedenleri arasındadır. Ev kazaları, ev içinde veya çevresinde meydana gelir. Sık görülmeleri ve önlenebilir olmaları nedeniyle ciddi önem taşımaktadır. Çalışmalarda ev kazalarının sıklığı %18-25 arası bulunmuştur. Özellikle çocuklar kazalar için risk altındadır. Çalışmamızın amacı 1-3 yaş çocukların annelerinin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemleri ile ilgili bilgi düzeylerini ve ebeveynlik becerilerini değerlendirmek, çocuk ev kazaları sıklığını ve bunlarla ilgili risk faktörlerini belirlemektir. Yapılan çalışmalarda ebeveyn öz yeterliliğinin düşük olması çocukların davranışı ve gelişimi üzerinde de olumsuz etkilerle ilişkili bulunmuştur. Çocukluk çağı ev kazalarında annelerin ev kazası risklerini tanımakta güçlük çekmiş olabileceklerini ve bu doğrultuda çocuk yetiştirmede bakım, disiplin, duygusal yeterlilik gibi ebeveynlik becerilerinin de etkilenmiş olabileceğini düşünmekteyiz. Bu çalışmada ev kazası geçirmiş çocukların annelerinde risk algı düzeyini ve bu durumun ebeveynlik becerileri ile ilişkisini araştırmayı amaçladık. Yöntem: Kesitsel desendeki araştırmamızın evrenini 1-3 yaş arası 163 çocuğun annesi oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan annelere sosyodemografik bilgilerin sorulduğu bir anket formu, annelerin ev kazalarıyla ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirildiği 0-6 Yaş Çocukların Annelerinin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanımlama Ölçeği ve anne-babalık görevlerinde özyeterlik ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda ev kazası sıklığı % 50,3 idi. Ev kazası geçiren katılımcıların yaş grubunda %76,8 'i 31-40 yaş aralığında iken, oran 21-30 yaşta %12,2 ,41 yaş ve üzerinde %11'dir. Ev kazası geçirme-geçirmeme durumu meslek gruplarında istatiksel olarak anlamlı fark oluşturmaktadır. Ev hanımı olanların 16'sında ev kazası geçirmişken, 33'ünde ev kazası yaşanmamıştır(p<0.005). İlaç kullanımı olan bakım veren kişilerde ev kazası oranı 21 kişide gerçekleşmişken, kaza geçirmeyenlerin sayısı 13'tü(p<0.005). Ev kazası geçirenlerde iki çocuk sahibi olan bireylerin risk algı puanının ortalama değeri, üç çocuk ve üzeri sahibi olan bireylerin risk algı puanının ortalama değerinden yüksek olduğu gözlenmiştir(p<0.005). İki çocuk sahibi olan bireylerin disiplin puanının ortalama değeri, tek çocuk ve üç çocuk ve üzeri sahibi olan bireylerin disiplin puanının ortalama değerinden düşük olduğu gözlenmiştir(p<0.005). Ev kazası geçirmeyenlerde öğretme puanı eğitim düzeylerine göre anlamlı fark oluşturarak, eğitim düzeyi arttıkça öğretme puanı da artmaktadır (p<0.005). Sonuç: Bu verilere göre ailelere çocukların yaş grubuna ve gelişimsel özelliklerine göre kazalara yönelik eğitim verilmesi ve ülkemizde de bunla ilgili sistematik bir veri tabanı oluşturulması ve belli aralıklarla kazalarla ilgili çalışmalar yapılması önerilmektedir.ABSTRACT Introduction-Aim: Accidents are among the preventable causes of mortality and morbidity. Household accidents occur in or around the home. It has great importance because of its common and preventable nature. In studies, the frequency of home accidents was found 18-25%. Children are particularly at risk for accidents. The aim of our study is to evaluate the level of knowledge of mothers about safety measures for home accidents, and to determine the frequency of child home accidents and related risk factors. Studies have found tht low parental self-efficacy is associated with negative effects on children's behavior and development. We think that mothers may have had difficulty in recognizing the risk of home accident in childhood home accident, and accordingly, their parenting skills such as care, disipline, and emotional competence in raising chidren may have been affected. İn this study, we aimed to investigate the level of risk perception in mothers of children who had a home accident and it's relationship with parenting skills. Patient-Method: The population of our research in the cross-sectional design consists of the mothers of 163 children aged 1-3 years. A questionnaire form in which sociodemographic information was asked to the mothers participating in the study and the Scale for Defining the Safety Measures of the Mothers of 0-6 Years Old Children for Home Accidents were applied. Results: In our study, the frequency of home accidents was 50.3%. While 76.8% of the participants in the age group who had a home accident were between the ages of 31-40, the rate was 12.2% at the age of 21-30 and 11% at the age of 41 and over. Having or not having a home accident creates a statistically significant difference across occupational groups. While 16 of the housewives had a home accident, 33 of them did not have a home accident (p<0.005). While the rate of home accidents among caregivers who used medication was 21, the number of caregivers who did not have an accident was 13 (p<0.005). Among those who had a home accident, it was observed that the average risk perception score of individuals with two children was higher than the average risk perception score of individuals with three children or more (p <0.005). It was observed that the average value of the discipline score of individuals with two children was lower than the average value of the discipline score of individuals with one child and three children or more (p <0.005). Among those who have not had a home accident, the teaching score creates a significant difference according to their education level, and as the education level increases, The teaching score also increases (p <0.005). Conclusion: According to these data, it is recommended that families be given training on accidents according to the age group and developmental characteristics of their children, and that a systematic database be created in our country and studies on accidents be carried out at regular intervals.