Küresel ve Bölgesel Politikalar Açısından Tarihi İpek Yolu ve Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı

Abstract

Tarihi İpek Yolu, iki bin yıldan fazla bir süreyi aşkın, Doğu ve Batı arasında bilim, kültür ve fikirlerin yayılması için bir köprü olmuştur. İpek Yolu bin yıl öncesinde olduğu gibi, günümüzde de farklı kültürlerle medeniyetler arasında bir köprü oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu yüzden Tarihi İpek Yolu'nun yeniden yapılandırılması, Avrupa ve Asya arasındaki transit yük akışı için önemli bir araç haline gelmiştir. Ticaret amacıyla kullanılan İpek, etkileri bakımından siyasi ve sosyal etkileşimlerin de ağlarını oluşturmuştur. Bu yüzden İpek Yolu güzergahı uzun yıllar siyasi mücadelelerin yoğunlaştığı alana dönüşmüştür. İpek Yolu'nun geçtiği bölgeler üzerinde hakimiyet kuran büyük imparatorluklar, Asya'nın en etkili güçleri olmuşlardır. Bu yüzden bugün Tarihi İpek Yolu'nun sadece ticari ve ekonomik amaçlar için canlandırılmadığı, aslında işin perde arkasında jeopolitik nedenlerin yattığı bilinmektedir. Tarihi İpek Yolu'nun canlandırılmasına yönelik çalışmalardan birisi de Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi'dir. Buradaki ana fikir, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki demiryollarını Gürcistan üzerinden bağlamaktır; böylece Orta Asya'dan Güney Kafkasya'ya, Avrupa yoluyla daha ucuz ve daha kısa bir alternatif ulaşım koridoru yaratılmıştır. Çin'in Tarihi İpek Yolu'nun yeniden onarılması yönünde önerdiği stratejik proje Tek Kuşak Tek Yol adlandırmaktadır. Tek Kuşak Tek Yol, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı ve Deniz İpek Yolu projelerini kapsamaktadır. Tek Kuşak Tek Yol Projesi Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi ile uyumluluk göstermektedir. Anahtar Kelimeler: İpek Yolu, Jeopolitik, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Tek Kuşak Tek Yol.

The Historic Silk Road has been a bridge for the spread of science, culture and ideas between East and West for more than two thousand years. As it was a thousand years ago, the Silk Road has the potential to create a bridge between different cultures and civilizations. Therefore, the reconstruction of the Historical Silk Road has become an important issue for the flow of the transportaion between Europe and Asia. Silk not only have been an important comodity and traded since ancient times, but also have formed networks of political and social interactions between soceities. Therefore, the route of the Silk Road has been transformed into an area where political struggles have been concentrated for many years. The great empires which dominated the Silk Road became the most influential power of Asia. Therefore, it is known that the historical Silk Road is not only revitalized for commercial and economic purposes, it also highly impacted the geopolitical aspects of the area. One of the works aimed at revitalizing the historical Silk Road is the Baku-Tbilisi-Kars Railway Project. The main idea here is to connect the railway between Azerbaijan through Georgia and Turkey; thus, a cheaper and shorter alternative transportation corridor was created from Central Asia to the South Caucasus through Europe. The strategic project called One Belt One Road is proposed for the restoration of China's Historical Silk Road. This route will cover the Silk Road Economic Belt and the Maritime Silk Road projects. This project is in compliance with the Baku-Tbilisi-Kars Railway Project. Key Words: Silk Road, Geopolitics, Baku-Tbilisi-Kars Railway, One Belt One Road.