Fosfor Uygulaması ve Biçim Sırasının Ak Üçgül (Trifolium Repens L.)'ün Tohum ve Ot Verimlerine Etkisi

Abstract

FOSFOR UYGULAMASI VE BİÇİM SIRASININ AK ÜÇGÜL ( Trifolium repeus L.)'ÜN TOHUM VE OT VERİMİNE ETKİLERİ ÖZET İki ak üçgül çeşidinde farklı fosfor dozlarının ot ve tohum verimi ile diğer bazı özellikleri üzerine etkisinin incelendiği bu araştırma, 2000 ve 2001 yıllarında Çarşamba ve Kavak'ta olmak üzere iki ayrı yerde yürütülmüştür. Denemede, Klondike ve Nanouk adlı iki ak üçgül çeşidi kullanılmıştır. Çeşitlere 0, 4, 8 ve 12 kg P2o5/da olacak şekilde gübre dozları uygulanmıştır. Ot hasadı, tam çiçeklerime döneminde, tohum hasadı ise kömeçlerin 1/2 yada 2/3 'ü kahverengi olduğu dönemde yapılmıştır. Araştırma sonucunda yapılan gözlem ve ölçümler ile bunların istatistiksel analizlerinden elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir: 1. İki yılın ortalaması olarak Çarşamba'da dekardan 1616.1 kg yaş ot, 349.1 kg kuru ot elde edilirken, Kavak'ta ise bu değerler sırasıyla; 1952.8 ve 449.3 kg olmuştur. 2. P dozları artıkça yaş ot veriminde önemli artış meydana gelirken, kuru ot verimindeki artış önemsiz bulunmuştur. Denemenin genel ortalaması olarak % 10.11 ham kül ve % 20.38 ham protein oranı saptanmıştır. 3. Klondike çeşidinin yaş ve kuru ot verimi ( sırasıyla; 1980.9 ve 452.7 kg/da) Nanouk çeşidine ( sırasıyla; 1588.1 ve 412.0 kg/da ) göre daha yüksek olmuştur. 4. Tohum verimi bakımından çeşitler ve P dozları arasında farklılık görülmemiştir. Klondike çeşidinden ortalama 10.02 kg/da, Nanouk çeşidinden ise 6.83 kg/da tohum elde edilmiştir. 5. En yüksek çimlenme hızı ve gücü ( sırasıyla; % 18.32, % 18.96 ) P4 dozundan elde edilmiştir. 6. İlk gelişimi tohuma bırakılan bitkilerin tohum verimi ve verimi etkileyen diğer özellikleri, ikinci gelişimi tohuma bırakılan bitkilerden daha üstün olmuştur. Anahtar kelimeler: Ak üçgül, çeşit, fosfor, biçim sırası, kuru ot ve tohum verimi

ABSTRACT THE EFFECTS OF PHOSPHORUS APPLICATION AND CUTTING MANAGEMENT ON SEED AND HAY YIELD OF WHITE CLOVER ( Trifolium repens L.) This research in which the effects of different phosphorus doses and cutting management seed and hay yields and some traits of two different white clover varieties were studied, was conducted during 2000 and 2001 years under Kavak and Çarşamba ecological conditions. In this study, Klondike and Nanouk varieties with 0, 4, 8 and 12 kg P2Os/da phosphorus levels and 2 cutting management ( not cut, cut at full inflorescence stage) were used in this experiment. Harvest for hay production was made at full inflorescence stage, harvest for seed production was made inflorescence when 1/2 or 1/3 its was brown stage. All of the data and measurements and statistical analysis results were summarized as follows. 1. At two year means, fresh and hay yields in Kavak were higher (1952.8 and 449.3 kg/da respectievly) than in Çarşamba (1616.1 kg/da, 349.1 kg/da respectievly). 2. The fresh yields were increased with increasing P doses, but hay yields were not effect from P doses. In the general means, crude protein ratio was 20.38 %, crude ash ratio was 10.11%. 3. Fresh and hay yields in Klondike ( 1980.9 and 542.7 kg/da respectievly) were higher than in Nanouk ( 1588.1 and 412.0 kg/da respectievly). 4. There were no differences among P doses and varieties in the seed yields. Avarege seed yields in Klondike were 10.02 kg/da and in Nanouk were 6.83 kg/da. 5. The highest germination rates were obtained from the parcel on which P4 dose. 6. Seed yield and yield components in the plants which were not cut, were higher than the plants which were cut at full inflorescence stage. Key Words: White clover, variety, phosphorus, cutting management, hay and seed yield