Kızılırmak Deltası'nda Tarım Arazileri ve Su Yüzeylerinin Zamansal Değişiminin Google Earth Engine ile İrdelenmesi

Abstract

Kızılırmak Deltası, bünyesinde verimli tarım arazileri, sulak alanları, gölleri, endemik bitki ve hayvan türlerini ve ekolojik zenginlikler barındıran bir alandır. Bu sebeple bu bölge Ramsar Sözleşmesi'ne dahil edilen Türkiye'deki 14 alandan biridir. Bu çalışmada, Samsun ilindeki Kızılırmak Deltası'nda bulunan tarım arazileri ve su yüzeylerinin 2014-2023 yılları arasındaki değişimi Google Earth Engine platformu kullanılarak irdelenmiştir. Bu değişimi etkileyen parametreler olarak hava sıcaklığı, nüfus ve yağış verileri analize dahil edilmiştir. Parametrelerden hava sıcaklığı ve yağış verileri Google Earth Engine platformu içinde bulunan ERA5 ve CHIRPS veri setlerinden elde edilmiştir. Su yüzeylerinin değişimde ayrıca Normalleştirilmiş Fark Su İndeksi (NDWI) kullanılarak uydu görüntülerindeki su yüzeyleri tespit edilmiştir. NDWI değerleri üzerinden su yüzeylerinin alanları hesaplanmıştır. Tarım alanları ve su yüzeyleri elde edildikten sonra belirlenen parametrelerle aralarında anlamlı ilişkiyi kontrol etmek amacıyla her iki analiz sonuçlarına Çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda parametrelerin arasında yaklaşık %50 oranında ilişki olduğu görülmüştür.

Kızılırmak Delta is an area containing fertile agricultural lands, wetlands, lakes, endemic plant and animal species and ecological riches. For this reason, this region is one of the 14 areas in Turkey included in the Ramsar Convention. This economic change of agricultural lands and water surfaces in the Kızılırmak Delta in Samsun province between 2014 and 2023 was examined using the Google Earth Engine platform. Air temperature, population and precipitation data analysis was included as the impact of this change. Air temperature and precipitation data from the parameters were obtained from ERA5 and CHIRPS data settings on the Google Earth Engine platform. In the change of water surfaces, water surfaces in satellite images were also detected using the Normalized Difference Water Index (NDWI). The areas of water surfaces were calculated based on NDWI values. Multiple linear regression analysis was performed in both analyzes to control for differences in record changes after disposal of agricultural lands and water surfaces. As a result of the analysis, it was seen that there was an approximately 50% relationship between the parameters.