Azer Yaran Şiiri

Abstract

Türk şiirine Rus Edebiyatından yaptığı çevirilerle büyük katkı sağlayan Azer Yaran, şiir anlayışı ve oluşturmuş olduğu şiir açısından dikkate değer bir şairdir. Hiçbir edebiyat topluluğu içerisinde yer almamış, şiirin bireysel bir yaratı olarak kalmasını, ortak anlayışın bağları ile başının hoş olmadığını savunmuştur. Memuriyet yaşamını sonlandırmasının ardından doğduğu topraklara geri dönen ve şiir hayatını merkezden uzak bir coğrafyada geçiren Azer Yaran, edebiyat odaklarından uzak kalmış, bilinçli bir yalnızlığı tercih etmiştir. Bu açıdan ismi pek duyulmamıştır. Fakat Azer Yaran gerek şiir anlayışı ve gerekse oluşturmuş olduğu şiir dili açısından Türk şiiri içerisinde farklı bir soluk olarak belirdiğinden incelenmeye müsaittir. Bu tezin yapılış amacı da şair olarak Azer Yaran'ın poetikasını, şiirinin kaynaklarını belirlemek, şiirlerini biçim, içerik, şiir dili ve metinlerarası ilişkiler açısından incelemek ve Azer Yaran şiirinin Türk şiirinde durduğu noktayı belirlemektir. Öncelikle Azer Yaran'ın hakkında yapılmış olan çalışmalar araştırılmış, sayıca az olan bu kaynaklara ulaşılmaya çalışılmış ve tezde referans olarak kullanılmıştır. Kendi yazmış olduğu ve çevirdiği eserlerin baskısı bulunmadığı için, bu eserler sahaflar vasıtasıyla temin edilmiştir. Azer Yaran'ın şiiri bağlamında diğer şiir kitaplarından da yararlanmakla birlikte çalışmada tüm şiirlerini bir arada toplayan Giz Menekşesi Toplu Şiirler (1975-2002) kitabı esas alınmıştır. Bu kitapta yer alan şiirlerden ve Azer Yaran hakkında yazılanlardan hareketle Azer Yaran'ın poetikası oluşturulmaya çalışılmış, ardından şiirlerinin kaynakları belirlenmeye çalışılmış, daha sonra ise Azer Yaran şiirleri biçim ve içerik, şiir dili, metinlerarası ilişkiler açısından incelenmeye tabi tutulmuştur. Tüm bu incelemelerin sonucunda Azer Yaran'ın özgün şiir dili ve imgeye dayalı bireyi ve toplumu aynı potada birleştiren şiiriyle Türk şiirinde önemli ve farklı bir ses olduğu sonucuna varılmıştır.Azer Yaran, who contributed a lot to Turkish Poetry by translating from Russian Literature, is a remarkable poet with regard to his understanding of poetry, and poetry that he created. He wasn't related to any society of literature, but he supported that the poem should stand as an individual creation and it is not pleasent with bounds of common understanding. After completing his official duty, Azer Yaran returned to the land where he was born and spent his poetry life in a geography far away from centre to stay away from literary focuses, he chose a conscious solitude. Therefore, he is an unfamed person. But Azer Yaran is convenient for research because he appeared as a different breath in Turkish poetry both for his understanding of poem and the poetry language he created. The aim of this thesis is to determine Azer Yaran's poetics as a poet, determine his poem's sources, examine his poems in terms of form, content, poetry language and intertextual relations; to determine the point where Azer Yaran's poems stand in Turkish Poetry. Firstly, studies made about Azer Yaran were searched, reseachs that are few in number were tried to reach and used as a reference in this thesis. As his own writings and translational works do not exist, these works were provided by means of second-hand bookseller. In this study, on Azer Yaran's poetry context, other poetry books were used but his book Giz Menekşesi Toplu Şiirler (1975-2002) which gather all of his poems was grounded on. Azer Yaran's poetics was tried to establish with reference to poems and writings about him in this book, then the sources of his poems were tried to determine, after that, Azer Yaran's poems were researched in terms of form and content, poetry language and intertextual relations. At the end of these researches, it was concluded that Azer Yaran is an important and a different voice in Turkish Poetry with his unique poetry language and the poetry he created that combine image based individual and society in the same pot.