Çevresel Kuznets Eğrisi Bağlamında Enerji Tüketimi ve Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler İlişkisi Türkiye Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye örneği için 1960-2022 dönemine ait yıllık zaman serileri ile, Çevresel Kuznets eğrisi bağlamında çevre kirliliği ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin ve çevre kirliliği, enerji tüketimi, ekonomik büyüme, sermaye oluşumu, dış ticaret, istihdam ve finansal gelişmişlik arasındaki olası uzun ve kısa dönem ilişkilerin araştırılmasıdır. Seriler arasındaki olası uzun ve kısa dönem ilişkilerin test edilmesi için öncelikle durağanlık özelliklerini belirlemek üzere Genişletilmiş Dickey-Fuller, Phillips-Perron ve yapısal kırılmaları dikkate alan Zivot-Andrews birim kök testleri uygulanmıştır. Uygulanan birim kök testleri sonucunda değişkenlerin durağanlık derecelerinin farklı olduğu saptanmıştır. Bu sebeple çalışmaya konu olan değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla ARDL sınır testi yaklaşımının kullanılmasına karar verilmiştir. Çalışmaya konu olan değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin analiz edilmesi için Granger nedensellik analizinin Toda-Yamamoto versiyonu uygulanmıştır. Çalışmada değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bulgular elde edilmiştir. Ayrıca 1960-2022 döneminde Türkiye için Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the possible short and long term relationships between environmental degradation and energy consumption, economic growth, capital formation, international trade, employment and financial development variables by using annual time series data for the 1960-2022 period in Turkey. This study also examines the validity of relationship between environmental degradation and economic growth within the context of Environmental Kuznets Curve hypothesis. In order to determine the stationarity properties of selected variables, Augmented Dickey-Fuller, Phillips-Perron unit root tests and the Zivot-Andrews unit root test considering structural breaks. The test results for the unit root tests revealed that the relevant variables are stationary in different levels. Therefore, in order to analyze possible cointegration relationships between relevant variables the ARDL bounds test approach is used. In order to analyze the casuality relationships between the variables the Granger causality test Toda-Yamamoto version is executed. The discovery of the study is that there is statictically significant relationships between variables. Also, the Environmental Kuznets Curve hypothesis is valid for the 1960-2022 period in Turkey.