1875

Abstract

Bu çalışmayla 19. yüzyılın son döneminde Samsun bölgesinin dîni, sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan durumunun tespitine katkıda bulunmayı hedefledik. Samsun?la ilgili kırk üç adet şer?iyye sicil defteri bulunmaktadır. Bu defterlerden şuana kadar tespit edebildiğimiz on dört tanesi ile ilgili çalışma yapılmıştır. Yaptığımız bu çalışmayla hem Samsun?un tarihine katkıda bulunduk hem de bu şer?iyye sicillerinden birini transkribe ederek ilim dünyasına kazândırdık. Çalışma 1775/21 numaralı ve 1875-1878 tarihlerini içeren Samsun şer?i mahkemesine ait şer?iyye sicil defterinin tahlîlidir. Tez giriş hariç iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, araştırmanın problem ve önemi, veri toplama araçları, araştırmanın sınırlılıkları ile kullanılan yöntemler hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde şer?iyye sicillerinin tanımı ve Samsun mahkemelerinde tutulan şer?iyye sicil defterleri ve bunlar üzerinde günümüze kadar yapılan çalışmalar belirtildikten sonra, 1775/21 numaralı Samsun şer?iyye sicil defterinde geçen kayıtlardan yola çıkarak, Samsun?un 19. yüzyıl sonlarındaki sosyal, kültürel, ekonomik ve idârî yönlerden değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde orjinal metnin latin harflerine transkripsiyonu yapılmıştır. Transkripsiyon yapılırken kayıt başlarında içerikle ilgili kısa özet verilmiş ve kayıtlar numaralandırılmıştır. Sonuç kısmında incelediğimiz şer?iyye sicil defterinden çıkarılan sonuçlar kısaca belirtilmiştir.İncelediğimiz 1775/21 numaralı defterde 318 adet kayıt bulunmaktadır. Kayıtlar vekil, kefil, vasî ve nafaka tayini, alacak-verecek davası, arsa, tarla, ev ve hisse satışı, tereke taksimi, kamu görevlisi tayini, çalınmış veya kaybolmuş mallarla ilgili hükümlerden oluşmaktadır. Çalışma 1875-1878 yıllarında Samsun şer?i mahkemesine intikal eden olayları kapsamaktadır.In this study, we aimed to make a contribution to the determination of the religious, social, economical and cultural situation in Samsun region at the end of the 19th century. There are 43 religious law documents related to Samsun. There have been 14 studies detected so far on these documents, however there have not been any studies on the others, yet. With the help of this study, we not only contributed to the history of Samsun but also transcribed the law documents to the field. The research includes the Religious Law Documents of Samsun from the period 1875-1878 and the documents numbering 1775/21. The thesis includes two sections, aside from the introduction. In the introduction part, research problems, significance of the research, limitations of the study and research methodology are presented. In the first section of the study, the definition of Religious Law Documents and the Religious Law Documents which were recorded in Samsun up to now are mentioned, regarding the registers done on the Religious Law Documents of number 1775/21, a detailed evaluation of Samsun?s social, cultural, economic and administrative situation at the end of the 19th century is presented. In the second section of our study, the original documents have been transcribed into the Latin alphabet. Within the transcription, a short summary of the context is given at the beginning of each register. In the conclusion chapter the results, concluded from the registers are listed. There are 318 registers in the documents numbered 1775/21. The registers are composed of terms on attorney, surety, tutor, alimony, owings and receivables case, land field, home and sale of shares, winding of estate, assigning public officials, stolen or lost goods. The study includes records documents kept in law courts in Samsun between the dates 1875-1878. Key Words: Samsun Religious Law Documents, Samsun History, Canik Subdivision, Register Books of Religious Court