Rıfat Ilgaz'ın 'Sarı Yazma' ve 'Karartma Geceleri' Adlı Romanlarında 1940'ların Eğitim-Öğretim Anlayışı ve Aydın Yaşayışını Yansıtan Anlam Birimleri

Abstract

Bu çalışma, Rıfat Ilgaz'ın Sarı Yazma ve Karatma Geceleri adlı romanlarında yansıtılan eğitim-öğretim anlayışı ve aydın yaşayışıyla ilgili ortak anlam birimlerini açığa çıkarıp incelemeyi amaçlamıştır. Bu nedenle her iki romanda aynı durum, duygu, düşünce, davranış vb. içeren tümceler bir araya getirilmiş, bilgisel ve izleksel yapılar tanımlanmış, bunların art alan bilgisi yorumlanmıştır. Yazar-şair ve öğretmen olan roman kahramanlarının yaşamında ortak bir aydın tavrı görülür. Bu tavır, toplumcu sanat görüşünde, eğitim- öğretim anlayışında, toplumsal düşüncelerde, sağlık sorunlarında ve Cağaloğlu'ndaki sürtüşmelerde kesişir. 1940 Kuşağı adına savaştığını söyleyen roman kahramanları, sorunların çözümünde sanata bir işlev yüklerler. Halkın kalkınıp gelişmesinde sanatın etkili olacağım düşünürler. Yapıtların incelenmesiyle elde edilen cezaevi ve sanat yaşamı dışındaki veriler, disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Romanların sadece öykü anlatmadığı düşüncesinden yola çıkılarak onları oluşturan değerlilik şifresi bu incelemeyle çözülmeye çalışılmıştır. İncelemede, dilbilimsel gelişmelerin çağımızda sunduğu verilerden yararlanılmıştır.

This study aims to unearth and analyze the common semantic units related to intellectual lives and the educational understanding reflected in the novels of Rıfat Ilgaz's San Yazma and Karatma Geceleri. For this reason, the statements of these two novels including the same feelings thought, and behavior, etc. have been brought together; informational and visual structures have been defined and their background information has been criticized. A common intellectual attitude is seen in the lives of author-poet- and teachers, the major characters of the novels. This attitude intersects with social art view, educational understanding, social thoughts, health problems and conflict in Cağaloğlu. Novel characters, claiming they fought in the name of the 1940's generation, consult art to solve the problems. They belive that art will be effective in the development of the nation. The data gathered by analysing the two novels (other than life in captivity and as an artist), have been assessed with a multidiciplinary approach. The key value creating the novels has tried to be solved, keeping in that novels are not just fictitious. In this study, today's advancements in linguistics have been utilised.