Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları İle Değişime Direnç Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırma, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile değişime direnç düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Aynı zamanda, okul türü, cinsiyet, kıdem ve medeni durum değişkenlerinin de örgütsel vatandaşlık davranışı ve değişime direnç düzeyi açısından farklılık yaratıp yaratmadığı araştırılmıştır. İlişkisel tarama türündeki bu araştırmanın evrenini, Çorum İl Merkezindeki toplam 96 resmi ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 2905 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem grubu ise, Çorum il merkezindeki, toplam 30 farklı ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan, tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen, 567 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Polat (2007) tarafından geliştirilen Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ve Kurt (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan Değişime Direnç Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 21 programı kullanılarak analiz edilmiştir. İkili grup karşılaştırmaları için Mann-Whitney U ve ikiden fazla grup karşılaştırmaları için ise Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin, örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme düzeyleri ile değişime direnç düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, araştırma sonucunda, öğretmenlerin genel olarak örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinin yüksek olduğu, değişime direnç düzeylerinin ise orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın ortaya koyduğu bir başka sonuç ise, okul türü ve kıdem değişkenlerinin, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinde; okul türü değişkeninin, değişime direnç ölçek genelinde; cinsiyet değişkeninin 'kısa vadeli düşünme' alt boyutunda ve kıdem değişkeninin ise 'bilişsel katılık' alt boyutunda anlamlı farklılık yarattığıdır. Yapılan çalışma, örgütsel vatandaşlık davranışının, değişim sürecinde olumlu katkı sunabilecek, faydalı bir değişken olabileceğini göstermesi açısından, önemli bir sonuç ortaya koymuştur.

This resaearch aims to examine the relationship between teachers' organizational citizenship behaviors and their level of resistance to change. It was also researched, whether school stage, gender, seniority and marital status variables make adifference on the levels of Organizational Citizenship Behavior and Resistance to Change. The universe of this relational scanning model researchconsists of 2905 teachers who employed in 96 different public primary, secondary and high schools in Çorum City Center. Stratified sampling method was used to determine the 567 teachers, working in 30 different public elementary, secondary and high schools in Çorum City Center. Organizational Citizenship Behavior Scale developed by Polat (2007) and Resistance to Change Scale adapted into Turkish by Kurt (2010), were used for collecting data. Acquired results were analyzed in SPSS 21. For dual group comparisons Mann-Whitney U test and for multiple group comparisons Kruskal-Wallis test were applied. The results of the research study revealed that there is a statistical meaningful negative relationship between teachers's organizational citizenship behaviors and their level of reistance to change. Besides, it was concluded that, general level of teachers' organizational citizenship behaviour is high and resistance to change is medium. Another conclusion revealed by the study is that, school stage and seniority variables make a meaningful difference on teachers' organizational citizenship behaviour level; shool stage variable on resistance to change scale overall; gender variable on 'short-term consideration' sub-dimension; and seniority variable on 'cognitive strictness' sub-dimension. This study revealed a significant result that organizational citizenship behaviour may function as a significant instrument that can contribute to change process.