Haber Çevirisinde Makine Çevirisi Araçlarının Kullanımına Yönelik Bir İnceleme: Google Translate ve DeepL Örneği

Abstract

Küreselleşme hayatın her alanında kendini hissettirirken dünyada olup bitenlerden haberdar olma isteği ve ihtiyacı da giderek daha önemli hale gelmektedir. Dolayısıyla çeviriye duyulan ihtiyaç da bu istek ve ihtiyacın bir sonucu olarak artmaktadır. Teknoloji ise haberlerin yayılmasına her zamankinden daha fazla yardımcı olmaya başlamıştır. Teknolojik gelişmeler sayesinde insanlar dünyanın dört bir yanından haberlere ulaşabilmektedir. Bu gelişmeler de çeviriye olan ihtiyacı beraberinde getirmektedir. Son zamanlarda sıklıkla kullanılan makine çevirisi araçları ise çeviri ihtiyacını ortadan kaldırmamakta, ancak dünyanın dört bir yanındaki haberlerin çevirilerine ulaşmayı kolaylaştırmaktadır. Haber çevirisine duyulan ihtiyaç ve teknolojinin bunu sağlamadaki rolü nedeniyle konu ile ilgili çalışmalar önem kazanmıştır. Bu noktadan hareketle, bu çalışmanın amacı İspanyol El País gazetesinde yer alan haber başlıklarının Google Translate ve DeepL makine çevirisi araçları kullanılarak yapılan çevirilerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu çalışma kapsamında, 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye'de meydana gelen depremler ile ilgili El País gazetesinde yer alan 90 haber başlığı seçilmiştir. Söz konusu başlıklar Google Translate ve DeepL makine çevirisi araçları ile çevrilmiş ve kaynak metinle karşılaştırıldığında kayıplar tespit edilmiştir. Her iki çeviri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Elde edilen veriler çevirilerde karşılaşılan kayıpların ortak sebeplerinin dilbilgisi hatası, eksik çeviri, eklemeler, sözcük seçimi hatası, anlamın yanlış aktarılması/aktarılamaması, erek dile uygun olmayan sözcük/ifade kullanımı, erek dilde anlam taşımayan sözcük/ifade kullanımı, erek dilde yanlış anlaşılmaya yol açabilecek sözcük/ifade kullanımı, kısaltmaların anlamlı şekilde çevrilememesi ve vurgu eksikliği olduğunu göstermiştir. Diğer yandan, yalnızca Google Translate çeviri aracı tarafından yapılan çeviride özel isimlerin çevirisi konusunda kayıp yaşandığı tespit edilmiştir.