Samsun İli Dolmuş ve Minibüs Şoförlerinde Covid-19 Korkusunun Sigara Bırakma Başarısı Öngörüsüne Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Şoförlerde COVID-19 korkusu yanı sıra pandeminin sigara kullanım alışkanlıkları ve sigara bırakma düşüncesi üzerindeki etkisini araştırmak amaçlandı. Gereç yöntem: Kesitsel tipteki araştırmanın evrenini Samsun ili merkez ilçelerinde bulunan dolmuş ve minibüs hattı şoförleri oluşturdu. Araştırma durak toplanma noktalarında 20.04.2021-07.06.2021 tarihleri arasında yüz yüze yapıldı. Araştırmaya katılanlara sosyodemografik özellikleri, COVID-19 geçirme durumları, COVID-19 Korkusu Ölçeği, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi, sigara kullanım alışkanlıklarındaki değişim ve Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği sorularını içeren anket uygulandı. Bulgular: Çalışmaya katılan 267 katılımcının sigara içme prevalansı %52,0 idi ve %1,1'i pandemi döneminde sigarayı bırakmıştı. Pandemi döneminde halen sigara kullananların %12,2'si sigara kullanımını azaltırken, %7,2'si artırmıştı. Sigarayı bırakmayı düşünenlerin oranı %35,3, sigara bırakma polikliniklerinden destek almayı isteme oranı ise %39,6 idi. COVID-19 Korkusu Ölçeği ile Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (p=0,163) ve Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği (p=0,645) arasında korelasyon bulunmazken, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ile Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği arasında anlamlı bir korelasyon vardı (p=0,005, r=-0,236). Pandemi dönemi sigarayı bırakma düşüncesi ile COVID-19 geçirme durumu (p=0,03) ve sigara içme alışkanlığındaki değişim arasında (p=0,001) anlamlı ilişki vardı. Sigara bırakma polikliniklerinden destek almayı isteyenlerdeki Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği puanlarının 3,3 kat daha yüksek olduğu (p=0,007) ve Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi puanı yüksekliğinin Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği puanının yüksekliğini %17 azalttığı (p=0,026) saptandı. Tartışma ve Sonuç: Pandeminin sigara bırakma istek ve arzusunu artırdığını, bireylerin sigara kullanımını artırmaya nazaran daha çok bırakma/azaltma yönünde etkilediğini söyleyebiliriz. Sonuç olarak pandemi sigara ile mücadelede yeni bir dönem başlatmalı, geliştirilecek projeler ve sağlık politikaları daha dikkatli yürütülmeli, bu durum fırsata çevrilmelidir.Objective: It was aimed to investigate the impact of the pandemic on smoking habits and smoking cessation thinking, as well as the fear of COVID-19 in drivers. Material and method: The population of the cross-sectional study consisted of minibus and minibus line drivers in the central districts of Samsun. The research was carried out face to face between 20.04.2021 and 07.06.2021 at the bus stop assembly points. A questionnaire including sociodemographic characteristics, COVID-19 status, COVID-19 Fear Scale, Fagerström Nicotine Dependence Test, changes in smoking habits and Smoking Cessation Success Prediction Scale were applied to the participants of the study. Results: Of the 267 participants in the study, the prevalence of smoking was 52.0% and 1.1% had stopped smoking during the pandemic period. During the pandemic period, 12.2% of those who still smoked decreased their cigarette use, while 7.2% increased it. The rate of those who thought to quit smoking was 35.3%, and the rate of asking for support from smoking cessation outpatient clinics was 39.6%. While there was no correlation between the COVID-19 Fear Scale and the Fagerström Nicotine Dependence Test (p=0.163) and the Smoking Cessation Success Prediction Scale (p=0.645), there was a significant correlation between the Fagerström Nicotine Dependence Test and the Smoking Cessation Success Prediction Scale (p=0.005, r=-0.236). There was a significant relationship between the thought of quitting smoking during the pandemic period and the status of having COVID-19 (p=0.03) and the change in. It was determined that those who wanted to get support from smoking cessation outpatient clinics had 3.3 times higher scores on the Smoking Cessation Success Prediction Scale (p=0.007), and a high Fagerström Nicotine Dependence Test score reduced the high scores on the Smoking Cessation Success Prediction Scale by 17% (p=0.026). Discussion and Conclusion: We can say that the pandemic increases the desire and desire to quit smoking, and affects individuals in terms of quitting/reducing smoking more than increasing it. As a result, the pandemic should start a new era in the fight against smoking, the projects and health policies to be developed should be carried out more carefully, and this situation should be turned into an opportunity.