Atakum, Canik, İlkadım İlçelerindeki Erkek Berberlerin Hepatit B ve Hepatit C Hakkında Bilgi Tutum ve Davranışları

Abstract

AMAÇ: Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonunun kan ve vücut sıvılarıyla bulaşının çok olması ve berberliğin müşterilerinin kan ve tükürük gibi vücut salgılarıyla sık temas eden bir meslek olmasından dolayı berberlerin sık enfekte olduğu bilinmektedir. Bu noktada Atakum, Canik, İlkadım ilçelerindeki berberlerin bu enfeksiyonlar hakkında ne derece bilgi sahibi olduklarını, bu bilgilerini ne derece pratik hayatlarına döktüklerini öğrenmeyi ve yanlış tutumlarını gidermek için ne yapılması gerektiğini tespit etmeyi amaçladık. MATERYAL VE METOD: Çalışmamız Atakum, Canik ve İlkadım ilçelerindeki çalışma hakkında bilgilendirilip, görüşmeyi kabul eden 18 yaş ve üzeri erkek berberlerine uygulanmıştır. Çalışma anketimiz sosyodemografik soruların yanı sıra Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonu ve tıraş sırasında bu enfeksiyonlardan korunma yolları, dezenfeksiyon kuralları hakkında sorulardan oluşmaktaydı. Verileriler SPSS (21.0) istatistik paket programı aracılığıyla değerlendirilerek değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. BULGULAR: Çalışmaya Samsun İlinin Atakum, Canik ve İlkadım İlçelerindeki rastgele seçilen berber dükkanlarında çalışan 18 yaş üstü 139 berber dahil edilmiştir. Katılımcıların tamamı erkeklerden oluşmaktaydı. Katılımcıların %59'u (82 kişi) usta, %30,9'u (43 kişi) kalfa, %10,1'i (14 kişi) çıraktı. Katılımcıların %86,3'ünün (120 kişi) mesleki eğitim belgesi vardı. Çalışmamızda mesleki kıdem artıkça eğitim seviyesi azalmaktaydı. Tam tersi olarak da mesleki kıdem arttıkça mesleki eğitim belgesine sahip olma oranları artmaktaydı. Hepatit B ve Hepatit C'nin ölümcül karaciğer hastalığına neden olabileceğini bilenlerin tamamı mesleki eğitim belgesi olanlardı. Hepatit B ve Hepatit C'nin ölümcül karaciğer hastalığına neden olabileceğini bilenlerin eğitim seviyelerine bakıldığında gruplar arasında anlamlı fark vardı (p:0,03). Farkı oluşturan grup ilkokul mezunlarıydı ve bu bilgiye sahip olanların tamamı mesleki eğitim belgesi sahibi olanlardan oluşmaktaydı. Hem Hepatit B'nin hem de Hepatit C'nin en çok bilinen bulaş yolu kan yoluyla bulaş olurken, berberlerin sık temas ettiği tükürük gibi vücut sıvılarından bulaş en az bilinen bulaş yoluydu. Katılımcıların kendilerine hepatit B aşısı yaptırma durumları karşılaştırıldığında gruplar arasında anlamlı fark vardı. çırakların hiçbiri aşı yaptırmamış olup, farkı oluşturan grup çıraklardı (p:0,002). Katılımcıların Hepatit B aşısı yaptırma durumları ile mesleki eğitim belgesi sahibi olmaları karşılaştırıldığında, mesleki eğitim belgesi olanlar anlamlı olarak daha fazla aşı olmaktaydı (p:0,01). Lise ve üzeri eğitim seviyesine sahip olanlar diğer eğitim seviyesindekilere göre anlamı olarak daha az aşı yaptırmaktaydı (p:0,04). Tıraş sırasında eldiven kullanımıyla mesleki eğitim belgesi sahibi olmak ve eğitim seviyeleri karşılaştırıldığında anlamlı fark çıkmadı. Yaralanma sıklığı arttıkça eldiven kullanım hassasiyeti anlamlı olarak artmaktaydı (p:0,03). Katılımcıların tıraş aletlerini dezenfeksiyon işlemi için en çok kullandıkları yöntem UV cihazı kullanımıdır. SONUÇ: Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonu açısından yüksek riskli olan berberlerin ve dolayısıyla müşterilerin sağlığı için berberlerin mesleki eğitimi içindeki sağlık derslerinin sayısı ve niteliği artırılmalıdır. Gerekirse aralıklı olarak eğitim programlarına dahil edilmelidirler. Ek olarak halk da tıraş esnasındaki enfeksiyon riskleri açısından kamu spotlarıyla bilgilendirilmelidir.AİM: Hepatitis B and Hepatitis C infection is transmitted through blood and body fluids. It is known that barbers are frequently infected due to the frequent contact of their customers with blood and body secretions such as saliva. At this point, we aimed to find out how well the barbers in Atakum, Canik and İlkadım districts are knowledgeable about these infections and how much of this knowledge they put into their practical lives. In addition, we aimed to identify what needs to be done to correct their wrong attitude. MATERIALS AND METHOD: Our study was applied to barbers aged 18 and over in Atakum, Canik and İlkadım districts who were informed about the study and accepted to be interviewed. Our study questionnaire consisted of sociodemographic questions as well as questions about Hepatitis B and Hepatitis C infection, ways of protecting from these infections while shaving, and disinfection rules. The relationships between variables were analyzed by evaluating the data using the SPSS (21.0) statistical package program. RESULTS: 139 barbers over the age of 18 working in randomly selected barber shops in Samsun's Atakum, Canik and İlkadım Districts were included in the study. All of the participants were men. 59% of the participants (82 people) are masters, 30.9% (43 people) are journeymen, 10.1% (14 people) are apprentices. 86.3% of the participants (120 people) have a vocational training certificate. In our study, as the professional seniority increases, the education level decreases. On the contrary, as the professional seniority increased, the rate of having a vocational training certificate increased. All those who know that Hepatitis B and Hepatitis C can cause fatal liver disease have a vocational training certificate. Considering the education levels of those who knew that Hepatitis B and Hepatitis C could cause fatal liver disease, there was a significant difference between the groups (p:0,03). The group that makes the difference is primary school graduates and all those who have this knowledge consist of those who have a vocational training certificate. The most known transmission route of both Hepatitis B and Hepatitis C is transmitted through blood and transmission from body fluids such as saliva, which barbers frequently contact, was the least known route of transmission. There was a significant difference between the groups when looking at the participants' getting themselves hepatitis B vaccine. None of the apprentices were vaccinated and the group that made the difference was apprentices (p:0,002). Comparing the Hepatitis B vaccination status of the participants and their vocational training certificate, those having vocational training certificate were significantly more vaccinated (p:0,01). Those with high school and above education level were significantly less vaccinated than those with other education levels (p:0,04). No significant difference was found between using gloves while shaving and having a vocational training certificate. When the educatuonal levels were compared with the use of gloves while shaving, no significant difference was found. As the frequency of injury increased, sensitivity to glove use increased significantly (p:0,03). The most common method used by the participants for disinfection of their shaving tools was the use of UV devices. CONCLUSION: For the health of barbers and their customers, the number and quality of health courses within the vocational training of barbers should be increased. In necessary, they should be included in training programs intermittently. In addition, people should be informed about infection risks while shaving with public announcement.