İngilizce Öğretmenlerinin Yabancı Dil Öğretme Keyfi ve Yabancı Dil Öğretme Kaygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Yabancı dil öğrenimi alanına yakın zamanda girmiş olan Pozitif Psikoloji yaklaşımının etkisi (MacIntyre ve Mercer, 2014) ile keyif gibi pozitif duygular ön plana çıkmaya başlamıştır. Duyguların bütüncül olarak incelenmesinin olguları daha iyi anlamlandırmayı sağlayabilecek olması sebebiyle, yabancı dil öğretiminde olumlu ve olumsuz duyguların birarada ele alınması yaklaşımı ise son yıllarda kendini göstermiştir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, Türkiye'de devlet okullarındaki İngilizce öğretmenlerinin yabancı dil öğretme (YDÖ) keyfi ve yabancı dil öğretme (YDÖ) kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemek, İngilizce öğretmenlerinin bu duygularının kaynaklarını, öğrencilere ve sınıf uygulamalarına yansımalarını ortaya koymaktır. Karma yöntem araştırması şeklinde tasarlanan bu çalışmanın katılımcıları, Türkiye'de bir il merkezindeki devlet okullarında görev yapan İngilizce öğretmenleri içerisinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi ile belirlenmiş 210 İngilizce öğretmenidir. Veriler, Yabancı Dil Öğretme Kaygısı Ölçeği (İpek, 2006), Yabancı Dil Öğretme Keyfi Ölçeği (Proietti-Ergün ve Dewaele, 2021), ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmıştır. Analizler neticesinde, İngilizce öğretmenlerinin yabancı dil öğretme kaygısının kısmen düşük, yabancı dil öğretme keyfinin ise kısmen yüksek olduğu, bu iki duygunun ilişkisi açısından nitel verilerin nicel verilerden nispeten daha fazla negatif bir ilişkiye işaret ettiği, bu duyguların ayrı hareket ettikleri ve zayıf bir etkileşimlerinin olduğu anlaşılmıştır. Öğretmenlerin kaygı düzeyinde cinsiyetin farklılığa sebep olduğu, kadın öğretmenlerinin erkek öğretmenlerden daha kaygılı olduğu görülmüştür. Ayrıca, okul düzeyinin öğretmenlerin YDÖ keyfini etkileyen önemli bir değişken olduğu ancak YDÖ kaygısını etkilemediği tespit edilmiştir. Deneyim yılı kaygı açısından anlamlı sonuçlar verirken, yaş değişkeninin ne kaygı ne de keyif duygusu açısından anlamlı bir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Nitel veriler bu iki duygunun ders müfredatı, öğretmen yeterlikleri ve öğrenci ilgisi gibi çeşitli kaynaklarının olduğunu ortaya koymuştur. Kaygının sınıfta ve öğrencilerde birtakım olumsuz, keyif duygusunun ise olumlu etkilerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın İngilizce öğretmenlerinin olumlu ve olumsuz duygularının dersleri ve öğrencileri ne şekilde etkilediğini ortaya koyması ve bu iki öğretmen duygusunu birlikte incelemesi sebebiyle literatüre önemli katkı sağlayacağı öngörülmektedir.With the impact of Positive Psychology introduced to foreign language learning realm in recent years (MacIntyre and Mercer, 2014), positive emotions such as enjoyment have come to the forefront. Examining positive and negative emotions together has attracted attention in recent years since a holistic examination of emotions can provide a better understanding of the phenomena. Therefore, this study aimed to examine the relationship between foreign language teaching enjoyment (FLTE) and foreign language teaching anxiety (FLTA) of EFL teachers, their sources, and impacts on EFL teachers' classroom practices and EFL learners. The sample of this mixed-method study consisted of 210 EFL teachers working at state schools in a province in Türkiye who were selected through convenience sampling method. Data were collected using Foreign Language Teaching Anxiety Scale (İpek, 2006), Foreign Language Teaching Enjoyment Scale (Proietti-Ergünve Dewaele, 2021), and semi-structured interviews. Data analyses revealed that EFL teachers' FLTA was relatively low while their FLTE was relatively high. Qualitative data indicated a relatively higher negative correlation between the two emotions than quantitative data which showed that they had a weak relationship and were functioning separately. Gender caused a significant difference in EFL teachers' anxiety levels, and female English teachers were found more anxious than male teachers. School level was revealed as a significant variable of FLTE of EFL teachers while years of experience was significant for FLTA. However, age did not create any significant differences in enjoyment and anxiety levels. Qualitative data revealed that both feelings had various sources such as student engagement, teacher qualifications, and course curriculum. FLTA had several negative impacts on the classroom practices and learners, while FLTE had positive impacts. This study can make a significant contribution to the literature revealing the effects of EFL teachers' positive and negative emotions on EFL classrooms and EFL learners and examining them holistically.