Sınıf Öğretmenlerinin Afet Tehdidine Yönelik Psikolojik Hazırlıklarının İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenerek ortaya konulması amaçlanmaktadır. Betimsel tarama yöntemiyle yürütülen bu araştırmada 2024-2025 eğitim öğretim döneminde Samsun ve Şanlıurfa illerinde görev yapan 402 sınıf öğretmeni çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 'Kişisel Bilgi Formu' ve 'Afet Tehdidine Yönelik Psikolojik Hazırlık Ölçeği kullanılmıştır. Veriler online ortamda toplanmış olup analizinde IBM SPSS 23 paket programı kullanılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlık durumlarının bakıldığında (x̄=64,40) iyi düzeyde olduğu ölçek alt boyutlarına bakıldığında ise 'Dış Durumsal Çevre Bilgisi ve Yönetimi' alt boyutunun en yüksek düzeyde (x̄=28,38) olduğu görülmektedir. Ölçeğin diğer alt boyutları olan 'Kişinin Duygusal ve Psikolojik Tepkisinin Yönetimi' (x̄=26,81) ve 'Kişinin Sosyal Çevresinin Yönetimi' için (x̄=9,20) puan ortalamalarının iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlık düzeyleri ile cinsiyet (t=-5,468;p=,000<,05) , afet eğitimi (t=5,034;p=,000<,05) ve mesleki kıdem (t=-5,583;p=,004<,05) arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Sınıf öğretmenlerinin afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlık düzeyleri ile afet deneyimi arasında ise anlamlı bir farka (t=,180;p=,857>,05) ulaşılamamıştır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlık durumlarının ortalamanın üzerinde yer aldığı, sınıf öğretmenlerinin afet tehdidine yönelik psikolojik hazırlık düzeyleri ile cinsiyet, mesleki kıdemleri ve afet eğitimi arasında anlamlı ilişki olduğu ancak psikolojik hazırlık düzeyleri ile afet deneyimi değişkeni arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir.This study aims to investigate the psychological preparedness of primary school teachers for disaster threats in terms of various variables. The research, conducted using a descriptive survey method, involves 402 primary school teachers from Samsun and Şanlıurfa provinces, who constitute the sample of the study during the 2024-2025 academic year. In the study, data were collected through the 'Personal Information Form' and the 'Psychological Preparedness for Disaster Threats Scale.' The data were collected online, and IBM SPSS 23 software was used for analysis. When examining the psychological preparedness levels of primary school teachers for disaster threats, the overall mean score (x̄=64,40) indicates a good level of preparedness. Among the subscales of the scale, the 'External Situational Awareness and Management' subscale showed the highest level (x̄=28,38). The mean scores for the other subscales, 'Management of Emotional and Psychological Reactions' (x̄=26,81) and 'Management of Social Environment' (x̄=9,20), were also found to be at a good level. Significant differences were found between the psychological preparedness levels for disaster threats and gender (t=-5.468; p=0.000<,05), disaster education (t=5,03; p=0,00<,05), and professional seniority (t=-5,58; p=0,004<,05). However, no significant difference was found between psychological preparedness levels and disaster experience (t=0,18; p=0,85>,05). In conclusion, the psychological preparedness levels of primary school teachers for disaster threats are above average. Additionally, significant relationships were found between teachers' psychological preparedness levels and gender, professional seniority, and disaster education. However, no significant difference was found between psychological preparedness levels and disaster experience.