Bazı Doğal Geofitler Üzerinde Hasat Sonrası Araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, Karadeniz Bölgesinde doğal olarak yetişen doğal geofitlerden Narcissus tazetta L., Helleborus orientalis ve Iris albicans türlerinin hasat sonrası fizyolojileri ve kaliteleri incelenmiştir. Bu türlerin kesme çiçek olarak değerlendirilme potansiyelleri ilk kez ortaya konmuş, vazo ömürleri ve su alımları incelenmiş, ayrıca vazo ömrünü uzatmak için farklı hasat sonrası uygulamaların etkileri araştırılmıştır. Bitkisel materyal olarak soğanları Ordu'dan sağlanan ve Samsun'da plastik serada yetiştirilen nergiz çiçeği ile kampüsde doğal olarak yetişen iris ve helleborus çiçekleri kullanılmıştır. Kesme çiçeklerinin vazo ömrü üzerinde Promalin (BA + GA) thidiazuron (TDZ) ve sodyum nitroprussid (SNP) etkileri araştırılmıştır. Ayrıca sakaroz uygulaması kısa süreli önuygulama ve vazo çözeltisi içinde denenmiştir. Kesme çiçeklerin vazo ömürlerin standart koşullarda 20°C'de saptanmıştır. Çiçeklerde önuygulama veya vazo çözeltilerinin su alımına ve taze ağırlıkta değişime etkileri saptanmıştır. Bunun için hassas terazi kullanılarak çiçekli ve çiçeksiz günlük tartımlar yapılarak çiçeğin aldığı ve kaybettiği su miktarı ile taze ağırlığındaki değişim vazo ömrü boyunca saptanmıştır. N. tazetta'da vazoda % 2 sakkaroz + 300 ppm 8-HQC su alımını artırmış ve vazo ömrünü 7 güne uzatmıştır. Sakkaroz %20 önuygulaması da etkili olmuştur. 25 mL L-1 Promalin sprey vazo ömrünü 5 günden 7 güne uzatmıştır. H. orientalis'da 24 saat % 20 şeker önuygulaması ve TDZ sprey kombinasyonu vazo ömrünü 19 günden 24 güne uzatmıştır. SNP uygulaması da vazo ömrünü 6 gün uzatmıştır. I. albicans türünde % 20 şeker önuygulaması vazo ömrünü 7.5 günden 10 güne uzatmıştır. Sonuç olarak, bu türlerin kesme çiçeklerinin vazo ömürleri hasat sonrası uygulamalar kullanılarak büyük ölçüde uzatılabileceği ve böylece kesme çiçek olarak değerlendirilebilecekleri saptanmıştır.Narcissus tazetta L., Helleborus orientalis and Iris albicans naturally grown in Black Sea region of Turkey. There is little published postharvest study of these native species as cut flowers. We therefore investigated the postharvest possibility of extending their vase life. Bulbs of N. tazetta obtained from Ordu and planted in greenhouse and flower stems of H. orientalis and I. albicans harvested from native forest in Kurupelit campus were used in the experiments. Vase life, water uptake (WU) and relative fresh weight (RFW) were determined daily in a standard vase life evaluation room. In N. tazetta, 2 % sucrose + 300 ppm 8-HQC in vase solution significantly increased water uptake and vase life of flowers by maintaining RFW. 20 % Sucrose pulse also extended the vase life. Thidiazuron (TDZ) spray or pulse delayed wilting of flowers. Promalin (BA + GA) spray at 25 mL L-1 significantly extended vase life of flowers. In H. orientalis, 20 % sucrose pulse and its combination with TDZ spray significantly increased water uptake and vase life to about 24 d from 19 d. Sodium nitroprusside (SNP) in vase solution extended vase life by maintaining RFW. In I. albicans, 20 % sucrose pulse significantly increased vase life up to 10 d from 7.5 d by maintaining their RFW. We therefore suggested that Narcissus tazetta L, Helleborus orientalis and Iris albicans have commercial potential as cut flowers, and postharvest treatments can significantly increase their vase life.