Amasya İli Göynücek İlçesi Türk Halk İnanış ve Uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada Amasya ilinin Göynücek İlçesi Türk Halk İnanış ve Uygulamaları incelenmiştir. Çalışmamız Göynücek ilçe merkezi ile köylerinde yapılan derlemelerden ve bu derlemeler sonucunda tespit edilen Türk halk ve inanış ve uygulamalarının değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Çalışmaya on altı köyle başlanmış fakat ilçede konuyla ilgili yazılı çalışma tespit edilemediğinden bu eksikliği gidermek amacıyla hemen hemen tüm köylerde alan çalışması yapılmıştır. Köylerde yapılan çalışma ile doğum, evlenme, ölüm gibi geçiş dönemi âdetlerinde görülen halk halk inanış ve uygulamaları tespit edilmiştir. Her bölümün sonunda tespit edilen inanış ve uygulamaların kültürel değişimden ne derece etkilendiği, bilinip bilinmediği, yaşayıp yaşamadığı değerlendirilmiştir. Ayrıca geçiş dönemleri dışında kalan halk inanış ve uygulamalarına da yer verilmiştir. Araştırma yapılan köylerin büyük kısmını Âlevi köyleri oluşturduğundan, Âlevîlikle ilgili ayrıca bir başlık açılarak bu konu hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Çalışmanın son bölümünde de tespit edilen halk inanışlarıyla ilgili yapılan anket sonuçlarına ve bu sonuçlarla ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir. Araştırmalar neticesinde inanışların büyük bir bölümü eğitim ve sağlık olanaklarının, iş sahasının, yaşam alanının değişmesi; teknolojik gelişmelerin etkisi sonucu yaşanan kültürel değişim ile yalnızca belleklerde kaldığı anlaşılmıştır. Özellikle uygulamaya dönük halk inanışları bu durumdan daha çok etkilenmiştir. Köyden kente göçle birlikte köylerdeki nüfusun azaldığı gözlemlenmiştir. Nüfusun kalan kısmı ise çoğunlukla orta yaş ya da yaşlılardan oluşmaktadır. Bu sebeple eskiden birçok inanış ve uygulama yaşatılırken günümüzde bu durum söz konusu değildir. Gençler, düğünlerini ve doğuymlarını şehirlerde yapmaktadır. Birçok âdeti de ya unutmuş ya da uygulamamaktadırlar.

In this study, Turkish society belief and folk practices from Göynücek country of Amasya province were studied. Our work, is consisted of collected knowledges of Göynücek Country Borought and Göynücek's villages, and deliberation of customs and usages from Turkish society belief and folk practices collected knowledges. Firstly the study would include sixteen villages but there was no written source abaout Göynücek. Thus the study has been extended and included all villages. Birth, Marriage, Death and some local customs were ascertained by studying in Göynücek villages. At the end of the each chapter, beliefs and rituals were deliberationed how they effected from cultural variation, whether known or unkonown and if they are still alive. There are survey results about beliefs and rituals, and some reviews with these results at the end of the study. Because of technological improvements, changing human habitat and workplase most of local customs, beliefs and rituals just live in mind. Especially rituals was effected much more. Village population was decreased thanks to urbanızation. People who live in villages, usually are middle- aged and old people. So there are no rituals and beliefs now which existed in former times. Young people often celebrate their wedding and birth in big cities. And these people forgot their local customs or do not do their traditional rituals.