Tekkeköy ve Kutlukent Çevresi Topraklarında Bakır (Cu) Adsorpsiyon Kapasitelerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Samsun ilinin Tekkeköy ve Kutlukent çevresinin 13 farklı yerinden alınan toprak örneklerinin bakır adsorpsiyonu kapasiteleri belirlenmiştir. Bakırın 13 toprakta tutunması Langmuir ve Freundlich izotermelerine uygulanmış ve Langmuir parametreleri olan a (maksimum adsorpsiyon kapasitesi) ve b (adsorpsiyon enerjisi değişimi) değerleri ile Freundlich parametreleri olan KF (adsorpsiyon kapasite faktörü) ve 1/n (adsorpsiyon güç faktörü) belirlenmiştir.Toprak örneklerinin hepsinde bakırın düşük konsantrasyonlarda hemen hemen tamamının tutulmuş olduğu saptanmış yüksek ilave bakır konsantrasyonlarında ise tutunma oransal olarak (%) azalmaya başlamıştır ve toprakların bakır adsorpsiyon kapasiteleri arasındaki farklılıklar daha belirginleşmiştir.Toprakların fiziksel ve kimyasal özeliklerinin toprakların bakır adsorpsiyonu üzerinde etkli olduğu belirlenmiştir. Özellikle pH'sı, kireç ve organik madde içeriği yüksek olan topraklarda tutunmanın daha fazla olduğu saptanmıştır.Toprakların bakır adsorpsiyonuna ilişkin langmuir izoterm parametreleri olan a (maksimum adsorpsiyon kapasitesi) ve b (adsorpsiyon enerjisi değişkeni) değerleri ortalama olarak sırasıyla 1352.25 mg/kg ve 0.027 L/mg, Freundlich izoterm parametreleri olan KF (adsorpsiyon kapasite indeksi) ve 1/n (adsorpsiyon güç faktörü) değerleri ise ortalama olarak sırasıyla 201.28 mg/kg ve 0.273 olarak bulunmuştur. Bulunan bu ortalama değerlerden 13 toprağın bakır adsorpsiyonuna ilişkin aşağıda verilen Langmuir ve Freundlich denklemleri elde edilmiştir.Ce/(X/M) = 1/36.51 + Ce/1352.25 (Langmuir Eşitliği)X/M = 201.28 Ce0.273 (Freundlich Eşitliği)Bu denklemler 13 farklı toprağın bakır adsorpsiyonu ile ilgili davranışlarını ifade eden ve deneysel sonuçlara dayanan denklemlerdir.Anahtar kelimeler : Toprak, Bakır Adsorpsiyonu, Langmuir ve Freundlich ParametreleriIn this study, the capacity of copper adsorption is determined in soil samples taken from 13 different sampling sites around Tekkeköy and Kutlukent regions of Samsun city. The copper adsorption was practised the Langmuir and Freundlich adsorption models and isotherm parameters, the a (maximum adsorption capacity) and b (variation of adsorption energy) of the Langmuir expression and KF (adsorption capacity factor) and 1/n (adsorption intensity factor) of the Freundlich equation were determined.For all soil samples, copper was almost completely taken at lower copper concentrations, but the copper adsorption began to decrease relatively (%) at elevated copper concentrations reflecting the difference between soil adsorption capacities.The physical and chemical soil characteristics were effective on copper adsorption at soils. Especially, adsorption was very high at high pH, high carbonate and organic matter content of soil.The average values of Langmuir parameters of the soil copper adsorption, a (maximum adsorption capacity) and b (variation of adsorption energy), were determined as 1352.25 mg/kg ve 0.027 L/mg, respectively and average values of Freundlich parameters, KF (adsorption capacity factor) and 1/n (adsorption intensity factor) as 201.28 mg/kg ve 0.273, respectively. Langmuir and Freundlich equations were obtained from the average values of copper adsorption of 13 different soil. The equalities are shown bellow;Ce/(X/M) = 1/36.51 + Ce/1352.25 (Langmuir Equality)X/M = 201.28 Ce0.273 (Freundlich Equality)The equations are relying from experimental studies and are representing the copper adsorption behavior of 13 different soils.Key Words: Soil, Copper Adsorption, Langmuir and Freundlich İsotherm Parameters