Haşhaş (Papaver Somniferum L.) Genotiplerinde Ekim Sıklığı ile Azotlu Gübrelemenin Haşhaş Yapraklarının Mineral Madde İçerikleri, Kapsül Verimi, Tohum Verimi ve Morfin Oranı Üzerine Etkisi

Abstract

Haşhaşta (Papaver Somniferum L.) ekim sıklığı, genotip ve azotlu gübre dozu uygulamalarının haşhaş yapraklarında toplam kül, N, P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Mn, Zn, Cu içerikleri, kapsül verimi, tohum verimi ve morfin oranı üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Çalışmada iki ekim sıklığı (SD1: serpme ekim, m2’de yaklaşık 25 bitki, SD2: sıraya ekim, m2’de 16 bitki), dört haşhaş genotipi (Zaferyolu, Tınaztepe, Ofis 3 ve Yerel hat) ve dört azotlu gübre dozu (0, 6, 12 ve 18 kg da-1) kullanılmıştır. Deneme tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Ekim sıklığı x azot dozu x genotip interaksiyonu haşhaş yapraklarının toplam kül, mineral elementler, kapsül ve tohum verimi bakımından istatistiksel olarak önemli iken (p<0.01), morfin oranı bakımından önemsiz bulunmuştur. En yüksek kapsül verimi ve tohum verimi (134.30 kg da-1 and 161.11 kg da-1) SD1 ekim sıklığında 12 kg N da-1 uygulanan yerel hat genotipinde ve en düşük kapsül verimi ve tohum verimi (67.22 kg da-1 and 76.53 kg da-1) SD2 ekim sıklığında N uygulanmayan Tınaztepe genotipinden elde edilmiştir. Bu uygulamadan elde edilen morfin oranları N dozlarına (0, 6, 12 ve 18 kg da-1) göre sırası ile %0.445, %0.508, %0.570 ve %0.597 olarak belirlenmiştir. Diğer genotip çeşitleriyle (Zaferyolu, Tınaztepe ve Yerel hat) karşılaştırıldığında, Toprak Mahsülleri Ofisinin tavsiye ettiği Ofis 3 çeşidine ait haşhaş bitki yaprağının makro ve mikro besin içeriklerinin ve morfin oranının daha yüksek olduğu belirlenmiştir.