Sivas Çongar Köyü Eski Camisi ve Duvar Resimleri

Abstract

Sivas'ın güneybatısındaki Çongar köyü, il merkezine 63 km uzaklıktadır. İlbeyli Türkmenlerinin yaşadığı köy, Sivas’taki 42 İlbeyli köyünden biridir. Çongar köyünde Osmanlı Dönemi’ne ait özgün plan şemasını ve bezeme özelliklerini büyük ölçüde korumuş olan bir cami tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Sivas ili, merkez ilçesine bağlı Çongar köyünde yer alan cami, mimari ve süsleme özellikleri bakımından tanıtılacak ve değerlendirilecektir. 1876-1877 yılında inşa edilen kare planlı cami, üç sahınlı harim ile kuzey duvarına bitişik olarak yerleştirilmiş müştemilat bölümünden oluşmaktadır. Cami, güney cephedeki üç, doğu cephedeki bir pencereyle aydınlatılmıştır. Düz ahşap atkılı pencereler, dikdörtgen formludur. Caminin kuzey duvarına bitişik olarak yapılmış olan müştemilat doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Bu müştemilat, doğu duvarındaki iki mazgal pencere ile aydınlatılmaktadır. Kabayonu taş ve moloz taş ile yığma tekniğinde inşa edilen cami, ahşap tavanlıdır. Caminin iç beden duvarları yeşil boyalı olup üzerinde duvar resimleri bulunmaktadır. Bitkisel süslemeli bir bordürün dolaştığı güney, doğu ve batı duvarda; vazodan çıkan çiçek ve çiçek demetleri gibi bitkisel süslemeler, Kâbe, Mescid-i Aksa ve cami gibi mimari tasvirler, manzara kompozisyonları ile dini içerikli ayet ve yazılardan oluşan hat süslemeler bulunmaktadır. Yapı, mimari özelliklerinden ziyade Osmanlı dönemi duvar resimleri geleneğini yansıtması ve devam ettirmesi bakımından önem taşımaktadır. Korunması gereken kültür varlığı olarak tescillenmiş olan bakımsız durumdaki Çongar Köyü Eski Camisi’nin özgün durumuna uygun onarılarak gelecek nesillere aktarılması elzemdir.