Bursa İlinde Hastalıklardan Ari Süt Sığırı İşletmelerinde Bakım ve Besleme Uygulamalarının Hayvan Sağlığı ve Verimine Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, Bursa ili merkez ve ilçelerindeki hastalıktan ari süt sığırı işletmelerinin yapısal özelliklerini, hayvan besleme uygulamalarını ve karşılaştıkları sağlık ve verim problemlerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla hastalıktan ari sertifikası olan süt sığırı işletme sahipleriyle anket çalışması yapılmıştır. Anket formunda; işletmelerde bulunan hayvan varlığı, hayvan refah durumu, kullanılan yemler ve yemleme yöntemleri, buzağı ve inek besleme, kuru ve geçiş dönemi besleme uygulamaları, süt ve döl verimi, sağlık ve beslenme problemleri ve işletmenin teknik ve ekipman durumu sorulmuştur. İşletmelerde barınak tipi %86,6 ile yarı açık ve %83,3 serbest dolaşım sistemi olarak belirlenmiştir. İşletmelerin yarısında barınak aydınlatma, gezinti alanı ve sıcaklık stresine karşı alınan önlemlerin yetersiz olduğu, işletmelerin hayvanların tükettikleri kaba ve konsantre yemi işletme olarak kendi arazisinden karşılama oranı sırayla %42,66 ve %11,20 olarak tespit edilmiştir. İnek başına ortalama süt verimi 26,36 ±6,47, suni tohumlama sayısı 2,18 ± 0,66 olarak saptanmıştır. İşletmelerin tamamında buzağılara doğumdan sonra 1 veya 2 saat içinde kolostrum verildiği, sütten kesme kriteri olarak çoğunlukla yaşın dikkate alındığı, buzağılara ilk konsantre yem başlama zamanının işletmelerin %96,66'sında ilk 4 hafta içinde olduğu saptanmıştır. İşletmelerin tamamında kuru dönem beslemesi yapıldığı ve bunun %90 oranında 8 hafta, geçiş dönemi beslemesi yapan işletme oranının ise %93,3 olduğu tespit edilmiştir. Rasyon hazırlanmasında işletmelerin tamamı süt verimini dikkate aldığı belirlenmiştir. İşletmelerde en çok karşılaşılan beslenme hastalıkları asidosiz, laminitis ve retentio secundinarum olarak saptanmıştır. Sürüden çıkarılma sebepleri arasında ilk sırayı %46,7 ile süt verim düşüklüğü ve 2.sırayı %23,3 ile infertilite problemi almaktadır. Sonuç olarak, Bursa ili merkez ve ilçelerinde bulunan hastalıktan ari süt sığırı işletmelerinde, süt veriminin Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu saptanmıştır. Ancak, bakım-besleme ve hayvan refahı konularında iyileştirme gerektiren alanlar bulunduğu; işletmelerin kaba ve konsantre yem tedariklerinin artırılması gerektiği belirlenmiştir. Buzağı ve ineklerin beslenmesi genel olarak yeterli olsa da hastalıklardan korunma konusunda alınacak önlemlerin geliştirilmesi gerektiği görülmüştürThis research was conducted to evaluate the animal feeding practices in disease-free dairy cattle enterprises in the center and districts of Bursa province, the structural characteristics of the enterprises, and the health and productivity problems they encounter. For this purpose, a survey was conducted with dairy cattle business owners who have a disease-free certificate. In the survey form; Questions were asked about the presence of animals in the enterprises, animal welfare status, feeds used and feeding methods, calf and cow feeding, dry and transition period feeding practices, milk production and fertility, health and nutrition problems and enterprise technical and equipment status. The shelter type in enterprises was semi-open with 86.6% and free range system with 83.3%. It was determined that in half of the enterprises, shelter lighting, walking areas and measures taken against heat stress were insufficient, and the rate of the enterprises providing the roughage and concentrated feed consumed by the animals from their own land was 42.66% and 11.20%, respectively. It was determined that the average milk yield per cow was 26.36 ± 6.47 (kg), and the average of artificial insemination was 2.18 ± 0.66. In all enterprises, colostrum was given to calves within 1 or 2 hours after birth, the weaning criterion was mostly age, the time to start feeding the first concentrated feed to calves is 96.66% of the enterprises in the first 4 weeks. While all of the enterprises provide dry period feeding, 90% of them provide 8-week feeding dry period, while the rate of enterprises providing transition period feeding was estimated as 93.3%. It was observed that enterprises take milk yield into consideration when preparing rations. The most common nutritional diseases in businesses were follwoings; acidosis, laminitis, and retention secundinarium respectively. Among the reasons for removal of animals from the herd were followings; the first was low milk yield with 46.7% and the second was infertility problem with 23.3%. As a result, it was observed that milk yield in disease-free dairy cattle farms located in the center and districts of Bursa province was above the general average of Turkey. However, it was determined that there were areas requiring improvement in care-feeding and animal welfare; that the roughage and concentrated feed supplies of the farms should be increased. Although the nutrition of calves and cows was generally sufficient, it was observed that measures to be taken for protection against diseases should be improved.