Fındık Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerde Kadınların İşgücüne Katılımı ve İşletme Kararlarına Etkisi: Samsun İli Örneği, Türkiye

Abstract

Araştırmanın amacı, fındık yetiştiriciliği yapan işletmelerde kadınların işgücüne katılımını ve işletmeyle ilgili teknik veekonomik konulardaki kararlara etkisini ortaya koymaktır. Veriler, Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesi’nde yer alanSamsun ili Çarşamba ve Terme ilçelerinde fındık yetiştiriciliği yapan 72 işletmeyle, 2019 yılında yapılan anketlerden eldeedilmiştir. İncelenen işletmelerde, ortalama 33.67 dekar olan işletme arazisinin % 55.90’ı fındık arazisine aittir. İşletmelerdefındığın tercih edilmesinin en önemli nedeni olarak, % 73.61 ile fındığın alternatif ürünlere göre daha kârlı olmasıgösterilmiştir. Diğer önemli nedenler ise, fındığa alım garantisinin verilmesi (% 54.70) ve fındığın uzun süre depolanabilirolmasıdır (% 47.22). İşletmelerde aile nüfusu ortalama 4.57 kişi olup, bunun % 52.95’i kadınlardan oluşmaktadır.İşletmelerde kadınlar, fındık hasadı başta olmak üzere tarımsal işlerin tamamında çalışmaktadır. Kadınlar, tarımsalfaaliyetler için kullanılan işgücünün % 50.91’ini eşiyle, % 21.82’sini kendisi, % 14.55’ini çocuklarıyla, geriye kalan% 12.72’sini eltisi, gelini, kayınpederi ve kayınvalidesiyle birlikte yapmaktadır. İşletmelerde kadınlar daha çok yetiştirilecekürünün belirlenmesi, gübre kullanımı ve hayvan satışıyla ilgili kararlarda etkilidir. Fındık yetiştiriciliğinde kullanılanişgücünün % 36.70’i kadın işgücü olmasına rağmen, kredi kullanımı, pazarlama ve tarımsal eğitimle ilgili kararlardakadınların etkisi oldukça düşüktür. Kadınların aile içindeki etkisinin artırılması ve işletme kararlarına daha fazlakatılımlarının sağlanmasında, kadınları bilinçlendirmeye yönelik projelerin yapılması önemlidir. Bu sayede kırsal alandakikadınların, toplumun kendilerine atfettiği rolleri kabullenmek yerine, sosyal hayatta olduğu gibi işletmeyle ilgili ekonomikkararlarda da aktif olarak yer almaları sağlanmış olacaktır.