Gökkuşağı Alabalıklarında (Oncorhynchus Mykiss) Açlık Stresinin Oksidatif Stres Üzerine Etkisi

Abstract

Amaç: Balık, hayvansal protein kaynakları içinde biyoyararlanımı yüksek, nispeten daha ucuz ve ulaşabilir bir gıda türüdür. Gökkuşağı alabalığı ise balık türleri içinde yüksek adaptasyon yeteneği ve etinin lezzeti sayesinde yetiştiricilikte en çok tercih edilen türlerdendir. Gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğine verilen önem son yıllarda artmış ve yetiştiricilik koşulları iyileştirilmeye başlamıştır. Kültür balıkçılığında çeşitli nedenlerle nakil işlemi uygulanmaktadır. Nakil öncesi balıklar suyun kirlenmemesi için belli bir süre aç bırakılırlar. Nakil işlemi ve açlık, balıklar için önemli stres etkenleridir. Stres sonuç ortaya çıkan serbest radikaller birçok hastalığın patogenezinden sorumludur. Nakil işlemi sonrası bir miktar ölüm doğal karşılanmaktadır. Nakil işlemi sırasında hayvan refahı ve kaliteli ürün eldesi için en uygun koşulları sağlamak önem arz etmektedir. Çalışmamızda nakil işlemi öncesi belli sürelerde aç bırakılan gökkuşağı alabalıklarının (Oncorhynchus mykiss) kas dokusunda oksidatif stres parametreleri araştırılarak nakil işlemi öncesi en uygun açlık süresinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Ortalama ağırlıkları 350–400 g arasında ve yaşları 10–12 ay olan toplam 50 adet dişi Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) çalışma materyalini oluşturmaktadır. Kontrol (tok), 24 saat açlık, 48 saat açlık, 72 saat açlık, 96 saat açlık süresine sahip gruplarda kas dokusunda TAK, TOK, OSİ, nativ tiyol, total tiyol ve disülfit değerleri araştırılmıştır. Sonuç: Çalışma sonucunda açlık süresinin TOK, TAK ve OSİ, total tiyol ve nativ tiyol değerlerinde anlamlı bir fark oluşturmadığı fakat disülfit değerinin 72. ve 96. saatte anlamlı olarak arttığı tespit edildi (p<0.05). Disülfit artışı normal tiyol-disülfit homeostazını bozacağından normal koşullar altında nakil öncesi açlık süresinin balıklarda hayvan refahını sağlamak ve oksidatif stresin etkilerini en aza indirmek amacıyla açlığın 48 saatten uzun tutulmaması gerektiği düşünüldü.

Objective: Fish are a type of food with high bioavailability among animal protein sources, relatively affordable and accessible. Rainbow trout, due to its high adaptability and delicious meat, is among the most preferred species in aquaculture. Interest in rainbow trout farming has increased in recent years, leading to improvements in farming conditions. In aquaculture, fish are subjected to transportation for various reasons. Before transportation, they are starved for a certain period to prevent water contamination. Both transportation and starvation are significant stressors for fish. Stress results in free radicals, which are responsible for the pathogenesis of many diseases. A certain amount of mortality is considered natural following transportation. Ensuring optimal conditions during the transportation process is crucial for animal welfare and obtaining high-quality products. This study aimed to investigate oxidative stress parameters in the muscle tissue of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) starved for specific durations before transportation and determine the most appropriate starvation period for pre-transportation. Materials and Methods: The study material comprised 50 female rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) with an average weight of 350–400 g and aged 10–12 months. The muscle tissues of fish from the control (fed) group and groups subjected to 24-hour, 48-hour, 72-hour and 96-hour starvation were analyzed for total antioxidant status (TAS), total oxidant status (TOS), oxidative stress index (OSI), native thiol, total thiol and disulfide levels. Results: The study results indicated that starvation duration did not significantly affect TOS, TAS, OSI, total thiol and native thiol levels; however, disulfide levels significantly increased at 72 and 96 hours (p<0.05). Since an increase in disulfide levels disrupts normal thiol-disulfide homeostasis, it is suggested that under normal conditions, the starvation period before transportation should not exceed 48 hours to ensure animal welfare and minimize the effects of oxidative stress in fish.