Endüstriyel Kaynaklı Organik Polimer ve Atık Uygulamalarının Toprakta Stabilite Ölçütleri ve Buğday Bitkisinde Verim Üzerine Etkileri

Abstract

Bu tez çalışması, iki farklı toprağa uygulanan organik karakterli poliakrilamid ve hümik asit ile buğday samanı ve fındık zurufunun toprakta stabilite ölçütlerinin gelişimi ve buğday bitkisinde verime etkilerini sera koşullarında ortaya koymak üzere planlanmıştır. Çalışmada kullanılan toprak örnekleri Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bafra Uygulama ve Araştırma İstasyonu arazisi (SL) ile Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bafra Deneme İstasyonu arazisinden (CL) yüzeyden (0-20cm) alınmıştır. İki farklı toprak (kumlu tın ve killi tın), 27 farklı uygulama, üç tekerrür (2x27x3=162) ve kontrol (6 adet) dahil olmak üzere toplam 168 saksı kullanılan çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümüne ait seralarda topraklı yetiştiricilik olarak saksılarda yürütülmüştür. Çalışmada kullanılan organik atıklar %2 ve %4 dozlarında, poliakrilamid 30 ppm, 60 ppm ve 90 ppm, hümik asit ise 200 ppm ve 1000 ppm olarak uygulanmıştır. 5 aylık inkübasyon süresi sonunda saksılara buğday ekimi yapılmıştır. Sera denemesi inkübasyon süreci de dâhil olmak üzere toplam 312 gün sürmüştür. Deneme sonunda saksılardan alınan toprak örneklerinde yapılan analiz ve değerlendirmelere göre, uygulamaların toprakların stabilite ölçütlerini ve buğday bitkisinin verimini etkilediği tespit edilmiştir. Toprakların agregat stabilitesi değerleri, strüktür stabilite indeksi değerleri, organik madde kapsamları ve azot kapsamları uygulamaların etkisi ile genel anlamda artış gösterirken, dispersiyon oranı, erozyon oranı, K faktörü ve hacim ağırlık değerleri azalmıştır. Bookel oranlarının ve verim değerlerinin değişimi ise toprağa, uygulamaların çeşidine ve dozuna göre değişkenlik göstermiştir. Uygulamaların iki farklı toprak grubundaki etkileri irdelendiğinde: dispersiyon oranı, erozyon oranı, K faktörü, bookel oranı ve organik madde kapsamında killi tın bünyeli toprakta; agregat stabilitesi, strüktür stabilite indeksi, hacim ağırlık, azot kapsamı ve verimde ise kumlu tın bünyeli toprakta daha etkili oldukları tespit edilmiştir.

This thesis study was planned to reveal the effects of organic character polyacrylamide and humic acid and wheat straw and hazelnut husk on soil stability criteria applied to two different soils and on yield in wheat plant under greenhouse conditions. Soil samples used in the study were taken from the surface (0-20 cm) from the land of Ondokuz Mayıs University Faculty of Agriculture Bafra Application and Research Station and the Black Sea Agricultural Research Institute Bafra Trial Station land. The study, which used a total of 168 pots, including two different soils (sandy loam and clay loam), 27 different applications, three replications (2x27x3=162) and control (6 pieces), was carried out in the greenhouses of Ondokuz Mayıs University, Faculty of Agriculture, Department of Soil Science and Plant Nutrition. It was carried out in pots as soil cultivation. Organic wastes used in the study were applied at 2% and 4% doses, polyacrylamide as 30 ppm, 60 ppm and 90 ppm, and humic acid as 200 ppm and 1000 ppm. At the end of the 5-month incubation period, wheat was planted in the pots. The greenhouse trial took a total of 312 days, including the incubation period. At the end of the experiment, according to the analyzes and evaluations made on the soil samples taken from the pots, it was determined that the applications affected the stability criteria of the soil and the yield of the wheat plant. While the aggregate stability values, structure stability index values, organic matter contents and nitrogen contents of the soils increased in general with the effect of the applications, the dispersion rate, erosion rate, K factor and volume weight values decreased. The variation of Bookel ratios and yield values varied according to the soil, type of application and dose. When the effects of the applications on two different soil groups are examined: in clay loam textured soil within the scope of dispersion rate, erosion rate, K factor, bookel ratio and organic matter; It has been determined that they are more effective in aggregate stability, structure stability index, volume weight, nitrogen content and yield in sandy loam textured soil.