Genç Yetişkinlerin Phubbing Davranışları Üzerinde Etkili Olan Psikolojik Faktörlerin Farklı Yapısal Eşitlik Modelleriyle İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmda genç yetişkinlerin phubbing davranışları üzerinde etkili olan psikolojik faktörlar farklı yapısal modelleriyle incelenmiştir. Araştırmaya 391 kadın (%60.5) ve 255 erkek (%39.5) olmak üzere 646 genç yetişkin katılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin yaşları 18 ile 45 arasında değişmektedir (X= 28.11, SS = 8.25). Araştımanın verileri toplanırken Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ), Etkileşim Kaygısı Ölçeği (EKÖ), Genel Phubbing Ölçeği (GPÖ), Gözden Geçirilmiş Buss ve Check Utangaçlık Ölçeği (BCUÖ), UCLA Yanlızlık Ölçeği (UYÖ) ve İntertette Gerçek Benlik Algısı Ölçeği (İGBAÖ) kullanımıştır. Araştırmada toplanan veriler anazli edilirken betimsel istatiksler ve yapılsa eşitlik modeli kullanımıştır. Ayrıca aracılık etkisinin anlamlı olup olmadığına karar vermek için ise bosstrap güven aralıkları hesaplanmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre benlik saygısıyla utangaçk, yalnızlık, etkileşim kaygısıyla pozitif yönde, internette gerçek benlik algısı ve phubbing arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır. Gerçekleştirilen dokuz adet yapısal eşitlik modelinden sonra model uyum indeksleri en iyi olan üç modele belirlenmiştir. Belirlenen üç modele ait yapısal eşitlik analizi sonuçlarına bakıldığında benlik saygısının internette gerçek benlik algısını, phubbing davranışlarını, etkileşim kaygısını, utangaçlık ve yalnızlığı negatif yönde anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Bunun yanı sıra internette gerçek benlik algısının phubbing davranışlarını, etkileşim kaygısını, utangaçlık ve yalnızlığı pozitifi yönde yordadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca etkileşim kaygısı, utangaçlık ve yalnızlığın phubbing davranışlarının anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür. Aracılık etkisine ilişkin sonuçlar incelediğinde internette gerçek benlik algısının benlik saygısı ile phubbing arasında anlamlı bir aracı rolünün olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde internette gerçek benlik algısının utangaçlık, yalnızlık ve etkileşim kaygısı ile phubbing arasındaki ilişkide anlamlı bir aracı rolünün olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra utagnaçlık, yalnızlık ve etkileşim kaygısını benlik saygısı ile internette gerçek benlik algısı arasında da aracılık rollerinin olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, genç yetişkinlerin phubbing davranışları üzerinde birçok psikolojik faktörün etkili olduğunu orta koymaktadır. Elde edilen bu sonuçlar ilgili araştırmalar sonuçları ve kuramsal alanyazın göz önüne alınarak tartışılmış, araştırmacılara, politika üreticileri ve eğitimcilere yönelik bazı öneriler sunulmuştur.In this study, psychological factors effecting young adults' phubbing behaviors were examined with different structural models. A total of 646 young adults, 391 women (60.5%) and 255 men (39.5%) participated in the study. The ages of the individuals participating in the study ranged from 18 to 45 (X= 28.11, SD = 8.25). While collecting the data of the study, Self-Esteem Scale (SES), Interaction Anxiety Scale (IAS), General Phubbing Scale (GPS), Revised Buss and Check Shyness Scale(BCSS), UCLA Loneliness Inventory (ULS) and Real Me on the Net Scale (RNS) used. While analyzing the data collected in the research, descriptive statistics and structural equation modeling were used. In addition, bosstrap confidence intervals were calculated to determine whether the mediation effect was significant. According to the results of the correlation analysis, it was seen that self-esteem was positively related to shyness, loneliness, and interaction anxiety. In addition, it was observed that self-esteem was negatively related to phubbing and real self-perception on the Internet. After nine structural equation models were implemented, the three models with the best fit indices were determined. When the results of the structural equation analysis of the three determined models are examined, it is seen that self-esteem significantly positively predicts internet on the real self-perception, phubbing behaviors, interaction anxiety, shyness and loneliness. In addition, it was concluded that real self-perception on the Internet positively predicted phubbing behaviors, interaction anxiety, shyness and loneliness. Similarly, interaction anxiety, shyness and loneliness were found to significantly predict phubbing behaviors. When the results of the mediation effect were examined, it was determined that real self-perception on the Internet had a significant mediating role between self-esteem and phubbing. Similarly, it has been observed that real self-perception on the Internet has a significant mediating role in the relationship between shyness, loneliness, interaction anxiety and phubbing. In addition, it has been revealed that shyness, loneliness and interaction anxiety have mediating roles in the relationship between self-esteem and real self-perception on the Internet. These results reveal that many psychological factors are effective on phubbing behaviors of young adults. These results were discussed by considering the results of the related researches and the theoretical literature, and some suggestions for researchers, policy makers and educators were presented.