Muhasebe Bilgi Kalitesi İle Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Güvence Hizmetleri İlişkisi

Abstract

İçerisinde bulunduğumuz bilgi çağında yaşamın her aşamasında en büyük güç artık doğru bilgiye sahip olmaktır. İşletmeler de üretim, yönetim ve diğer tüm faaliyetleri için doğru bilgiye ihtiyaç duyarlar. Dışarıdan sağlanan bilgiler kadar işletme içerisindeki sistemler tarafından üretilen bilgilerin güvenilirliği de büyük önem arz etmektedir. İşletmelerin ürettiği finansal ve finansal olmayan bilgileri iç ve dış bilgi kullanıcılarına sunan muhasebe bilgi sistemi de açık, doğru ve güvenilir bilginin sunulmasını sağlamalıdır. Firmaların son zamanlarda gündeminde yer alan konulardan bir diğeri de sürdürülebilirlik kavramıdır. Kaliteli finansal bilgi üreten işletmelerin sürdürülebilirlik açısından da daha önemli raporlamalar yapması beklenmektedir. Çünkü kaliteli finansal bilgi üreten işletmelerin şeffaflık adına daha fazla gönüllü bilgi sunmaya yönelik adımlar attığı bilinmektedir. Sürdürülebilirlik raporlamasının da kaliteli finansal bilgi üretiminde daha yüksek katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda çalışma firmaların muhasebe bilgi kaliteleri bağlamında sürdürülebilirlik raporu yayınlamaları ile bu raporlara güvence denetimi yaptırmaları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma kapsamında 2008-2022 yılları arasında BIST TÜM endeksinde yer alan ve verilerine eksiksiz ulaşılabilen 318 işletmenin 2.590 gözlemi incelenmiştir. Çalışmada muhasebe bilgi kalitesi göstergesi olarak tahakkuk temelli kâr yönetimi tespit modellerinden Jones Modeli ve Modifiye Edilmiş Jones Modeli kullanılmıştır. Sürdürülebilirlik raporlaması ve güvence bilgileri firmaların resmi internet siteleri ve Kamuyu Aydınlatma Platformu'ndan (KAP) elde edilmiştir. Yapılan panel veri regresyonları sonucunda beklentilerle uygun olarak her iki kâr yönetimi modeli için de firmaların muhasebe bilgi kaliteleri ile sürdürülebilirlik raporu yayınlamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Güvence denetimi ile muhasebe bilgi kalitesi arasında ise Jones Modeline göre anlamlı pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında çalışmanın ilk bölümünde sürdürülebilirlik, sürdürülebilirlik raporlaması ve güvence denetimi konuları teorik olarak incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde muhasebe bilgi kalitesi, bilgi kalitesini etkileyen faktörler, muhasebe bilgi kalitesinin ölçümünde kullanılan yaklaşımlar ve tahakkuk temelli kâr yönetimi tespit modelleri teorik olarak açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ise araştırma kısmı yer almaktadır. Bu bölümde çalışmanın amacı, önemi, literatürde yer alan çalışmalar, veri, yöntem, hipotezler ve bulgulara yer verilmiştir. Son olarak sonuç bölümü ile çalışma tamamlanmıştır.Having the right information is the greatest power at every stage of life in the information age we live in. Businesses need accurate information for production, management and all other activities. The reliability of the information produced by the systems within the enterprise is of great importance as well as the information provided from outside. The accounting information system, which presents financial and non-financial information produced by the enterprises to internal and external information users, should also ensure the provision of clear, accurate and reliable information. Another issue that has recently been companies' agenda is the concept of sustainability. In this context, this study examines the relationship between the quality of accounting information of firms and their publishing sustainability reports and having external assurance audits on these reports. Enterprises that produce quality financial information are expected to make more important reporting regarding sustainability. Because it is known that enterprises that produce quality financial information take steps to provide more voluntary information in the name of transparency. Sustainability reporting is also thought to make a higher contribution to the production of quality financial information. In this direction, the study aims to examine the relationship between firms' publishing sustainability reports in the context of accounting information quality and having external assurance on these reports. Within the scope of this study, sustainability, sustainability reporting and external assurance are theoretically analyzed in the first part of the study. In the second part of the study, accounting information quality, factors affecting information quality, approaches used in measuring accounting information quality and accrual-based earnings management determination models are explained theoretically. The third section includes the research part. This section; presents the purpose and importance of the study, studies in the literature, data, methodology, hypotheses and findings. Finally, the study is completed with the conclusion section. Within the scope of the study, 2,590 observations of 318 enterprises in the BIST ALL index between 2008 and 2022, whose data can be accessed completely, are analyzed. The study uses the Jones and Modified Jones Model, accrual-based earnings management determination models, as accounting information quality indicators. Sustainability reporting and external assurance information are obtained from firms' official websites and Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP). Panel data results reveal a statistically significant positive relationship between firms' accounting information quality and sustainability reporting for both earnings management models. A significant positive relationship was found between external assurance and accounting information quality according to Jones Model.