Samsun Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Önemli Böğürtlen Çeşitlerinin Morfolojik Ayrım Zamanı ve Çiçek Gelişim Safhalarının Belirlenmesi

Abstract

Araştırma 2008-2010 yılları arasında Samsun OMÜ Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama bahçesinde yürütülmüştür. Denemede `Jumbo', `Bursa 1', `Dirksen Thornless' ve `Chester' böğürtlen çeşitlerinin çiçek tomurcuğu morfolojik ayrım zamanları ve floral gelişme safhalarının saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçla iki yıl süreyle 7-15 günde bir her çeşitten yan sürgünlerin orta kısımlarından alınan tomurcuk örnekleri stereo mikroskop altında açma metodu ve ışıklı mikroskop altında parafin yöntemi ile incelenmiştir. Tomurcuklarda, morfolojik ayrım zamanından çiçeklenme sonuna kadar yapılan incelemelerde 13 gelişim safhası saptanmıştır. Samsun şartlarında denemeye alınan böğürtlen çeşitlerinde morfolojik ayrım periyodunun genel olarak sonbaharda eylül-ekim aylarında olduğu belirlenmiştir. Buna göre, böğürtlen çeşitlerinde morfolojik ayrım `Bursa 1'de 18 Eylül, `Dirksen Thornless'de 4-9 Ekim, `Jumbo'da 16-20 Ekim ve `Chester' çeşidinde 20-22 Ekimde gerçekleşmiştir. Böğürtlen çeşitlerinin floral gelişim devrelerinin eylül-haziran ayları arasında gerçekleştiği ve çeşitlere göre değişmekle birlikte floral gelişme devrelerinin 236 ile 267 gün sürdüğü tespit edilmiştir.Deneme çeşitlerinin çiçek tozu canlılık, çimlenme oranları ve çiçek tozu üretim miktarları yıllara ve çeşitlere göre farklılık göstermiştir. Genellikle çeşitlerin çiçek tozu çimlenme oranları farklı sakkaroz konsantrasyonlarında farklı olmuştur.The aim of this study was to determine flower bud differentiation and floral development stages of `Jumbo?, `Bursa 1?, `Dirksen Thornless? and `Chester? blackberry cultivars grown in Samsun conditions during 2008-2010. Axillary buds in each 7-15 days were taken from the middle of the lateral branches of all cultivars in order to observe floral developments of blackberry cultivars. Buds were examined under stereo and light microscopes. In this study, ?switching-on? and ?paraffin? methods were used to determine morphological differentiation and floral development stages. It was identified 13 developmental stages from flower bud differentiation to post bloom stage in blackberry buds. In Samsun conditions, flower bud differentiation of the blackberry cultivar buds occurred in the months of September-October in fall. Flower bud differentiation became on 18 September in `Bursa 1?, 4-9 October in `Dirksen Thornless?, 16-20 October in `Jumbo? and 20-22 October in `Chester?. Floral developments of the examined blackberry cultivars occurred between September-June and their floral developments lasted 236-267 days.Viability and germination percentages of pollen and the amounts of pollen production of the blackberry cultivars varied in accordance with years and cultivars. Generally, pollen germination percentages of the examined cultivars were different in different sucrose concentrations.