Somali Yağış Verilerinin Trend Analizi

Abstract

Sanayi devriminden bu yana dünyanın hızla artan küresel iklim deği-şikliği, dünyadaki birçok ülkeyi etkilemiştir. Somali bu iklim değişikli-ğinden en çok etkilenen ülkelerden biridir. Bu iklim değişiklikleri yağış ve sıcaklık gibi hidro meteorolojik verileri de etkilemiştir. Bu çalışmada, Somali'deki 10 yağış istasyonunda 1981-2019 tarihleri arasındaki yıllık, aylık ve mevsimsel yağışların trendleri incelenmiştir. Trend analizi için farklı yöntemler kullanılmıştır. İlk olarak, yağış verilerine dört farklı ho-mojenlik testi (Pettit, SNHT, Buishand ve Von-Neuman) uygulanmıştır ve istasyonlarda zamanla iklime bağlı olmayan bir değişiklik olup olmadığı test edilmiştir. Daha sonra yağış trendlerini incelemek için Mann-Kendall, Şen'in eğim ve Yenilikçi Şen trend yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma so-nucunda üç istasyon 2.sınıf (şüpheli) homojen bulunurken, kalan yedi is-tasyon homojen bulunmuştur. Trend analizine göre genel olarak Somali yağışları azalma trendlerine sahiptir. Mann-Kendall ve Yenilikçi Şen yön-temlerine göre hemen hemen tüm istasyonlarda yıllık yağışlarda azalma trendleri vardır. Ayrıca, mevsimsel trend analizine göre de başta kış ve yaz mevsimi olmak üzere azalma trendleri bulunmuştur. Yenilikçi Şen testine göre düşük, orta ve yüksek veriler için farklı eğilimler gözlemlen-miştir. Bu çalışma sonrasında iklim değişikliğinin Somali'nin kuzeydoğu bölgelerindeki etkisi ortaya konmuştur. Anahtar Sözcükler: Somali, Mann-Kendall, Yenilikçi Şen, Trend Analizi, Yağış.Since the industrial revolution, the World's rapidly increasing global climate change has affected many countries in the World. Somalia is one of the countries most affected by climate change. This climate change has affected hydro-meteorological data such as precipitation and temperature. In this study 10 precipitation stations in Somalia were examined for annual, monthly, and seasonal precipitation trends between 1981-2019. They were analyzed using different methods. Firstly, four different homogeneity (Pettit, SNHT, Buishand, and Von-Neuman) tests were applied to the precipitation data, and it was tested whether there was a change in the stations over time that was not dependent on the climate. Afterward, Mann-Kendall, Sen's slope, and Sen's innovative trend methods were used to examine precipitation trends. As a result of the study, three stations became 2nd case homogeneous while the rest of the seven stations were found as homogeneous. As a result of trend analysis, Somali precipitation data has generally downtrends. According to Mann-Kendall and Innovative Sen methods, there are decreasing trends in annual precipitation at almost all stations. In addition, according to the seasonal trend analysis, decreasing trends were found, especially in the winter and summer seasons. However, different trends were observed for low, middle, and high data according to the innovative Sen test. After this study, the impact of climate change in northeastern regions in Somalia was revealed. Keywords: Somali, Mann-Kendall, Innovative Şen, Trend Analysis, Precipitation.