Alevi Bireylerin Kimlik Gelişiminde Din Eğitiminin Rolü

Abstract

Bu araştırmada günümüzde Alevilerin kimlik temelli olarak karşılaştıkları güçlüklerin aşılmasında ve kimliklerini inşa etme süreçlerinde din eğitiminin rolünün ne olduğu/olacağının incelenmesi amaçlanmıştır. Olgunun kendi bağlamında derinlemesine incelenmesi amaçlandığından, araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseninde yapılandırılmıştır. Araştırmada veriler 2019-2020 yılları arasında Malatya ilinde yaşayan Alevi inancına mensup 26 kişi ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Betimsel analize tabi tutulan veriler ışığında araştırmada ulaşılan bazı sonuçlar şöyledir: Araştırmaya katılan Alevilerin çoğunluğunun Aleviliği İslam içi bir inanç biçimi olarak tanımladıkları, Alevi kimliğini soyla ilişkilendirmeyip sonradan kazanılan bir kimlik olarak değerlendirdikleri, kimliklerini Sünnilik ve Sünni karşıtlığı üzerine konumlandırdıkları, kimliklerini ifade etmede bir çekince görmedikleri belirlenmiştir. Ayrıca Alevi kimlik gelişiminin küçük yaşlarda aile ve çevre ortamlarındaki yaşantılara, ileri yaşlarda ise daha bireysel tecrübelere dayalı olarak şekillendiği, kurumsal yapıların etkisinin ise giderek azaldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların ya devlet politika ve uygulamalarından ya da toplum içerisinde birlikte yaşadıkları Sünnilerin tutum ve davranışlarından dolayı Alevilerin ayrımcılığa, ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kaldıklarına dair algıya sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler zorunlu DKAB dersleri ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve yürüttüğü hizmetlerin Alevilerin kimlik mücadelelerinde merkezi bir konuma sahip olduğunu göstermiştir.In this research, it is aimed to examine what the role of religious education is/will be in overcoming the difficulties that Alevis face today on the basis of identity and identity development process. Since it is aimed to examine the case in depth in its own context, the research was structured in the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. In the research, the data were collected through semi-structured interviews with 26 people belonging to the Alevi faith living in Malatya between the years 2019-2020. As a result of the data subjected to descriptive analysis, some of the results reached in the research are as follows: It was determined that the majority of the Alevis participated in the study defined Alawism as a form of belief within Islam, considered the Alevi identity as a later acquired identity, positioned their identity on the Sunnism and Sunni opposition, and did not see any hesitation in expressing their identity. In addition, it has been determined that the development of Alevi identity is shaped by experiences in the family and surrounding environments at early ages, and based on more individual experiences at older ages, and the effect of institutional structures gradually decreases. As a result of the research, it was determined that the participants had a perception that Alevis were exposed to discrimination, marginalization and exclusion. The findings of the study showed that the compulsory religion course, the Presidency of Religious Affairs and the services it provides have a central position in the identity struggle of Alevis.