Ratlarda Deneysel Ekstrahepatik Presinüzoidal Portal Ven Obstrüksiyonu Sonucu Portal Hipertansiyon Geliştirilmesi ve Alternatif Cerrahi Tekniklerin Araştırılması

Abstract

ÖZET Ekstrahepatik portal ven obstrüksiyonuna bağlı portal hipertansiyon sıklıkla çocuklarda görülen bir hastalıktır. En önemli ve ölümcül komplikasyonu, özofagus varis kanamalarıdır. Hipersplenizm tablonun ikinci önemli bileşenidir. Ekstrahepatik presinuzoidal portal hipertansiyon tedavisinde, bugüne değin sirotik portal hipertansiyon tedavisinde kullanılan teknikler uygulanmıştır. Ancak çocuklardaki ekstrahepatik presinuzoidal portal hipertansiyonun, doğal seyri ve patofizyolojisi yetişkinlerdeki intrahepatik portal hipertansiyondan farklıdır. Bu farklılık, tedavi konusunda da değişik ve yeni yaklaşımları da gerekli kılmaktadır. Günümüzde, birçok araştırmacı bu konu ile ilgilenmektedir. Biz de, bu düşünceden hareketle ekstrahepatik portal ven darlığına bağlı portal hipertansiyon oluşturduğumuz deney hayvanlarında, yeni cerrahi teknikler denemeyi ve geliştirmeyi amaçladık. Çalışmamızda, beş grupta toplam 80 adet, 60 günlük, erkek, Wistar albino rat kullanıldı. Deneklerden, 22 tanesine sadece portal ven darlığı, 13 tanesine portal ven darlığı + splenohepatopeki, 8 tanesine sadece splenohepatopeki, 15 tanesine portal ven darlığı + omentohepatopeksi ve 22 tanesine portal ven darlığı + intestinohepatopeksi işlemleri uygulandı. Ancak portal ven darlığı + intestinohepatopeksi yapılan gruptan 21 adet rat, ilk 10 gün içerisinde kaybedildi. Bu yüzden bu grup çalışma kapsamı dışında tutuldu. Tüm deneklerde, çalışmanın başlangıcında, portal ven darlığı oluşturulduktan sonra ve çalışma sonrasında, portal basınçlar ölçülerek kaydedildi. Daha sonra ölçülen bu basınçlar gruplar arasında karşılaştırıldı. Çalışmanın sonunda canlı kalan denekler, 12 hafta sonra sakrifiye edildiler. Karaciğer ve ona transpoze edilen organlar arasındaki yeni damar oluşumunun değerlendirilebilmesi amacı ile histopatolojik incelemeler yapıldı. Organlar arasında oluşmuş yeni damarların, birim 53sahadaki sayılan tespit edilerek, birbirleriyle karşılaştırılması yapıldı. Ayrıca gruplar yaşam oranlarına göre de, birbirleriyle kıyaslandılar. Sonuç olarak; portal ven darlığı + splenohepatopeksi ve portal ven darlığı + omentopeksi yapılan gruplarda, portal basıncın sadece portal ven darlığı oluşturulan gruba göre anlamlı oranda düştüğünü, ancak hiçbir zaman sadece splenohepatapeksi yapılan gruptaki seviyelere inmediğini gördük. Ayrıca, sadece portal ven darlığı oluşturulan grupta, mortalitenin diğer bütün gruplardan yüksek olduğunu, tek başına splenohepatopeksinin ise, yaşam şansını etkilemediğini bulduk. Portal ven darlığı + splenohepatopeksi ve portal ven darlığı + omentopeksi yapılan gruplarda, histopatolojik inceleme sonucunda, birim sahaya düşen yeni oluşmuş damar sayılarında, istatistiksel fark saptanmadı. Bu iki grubu, sadece splenohepatopeksi yapılan grupla karşılaştırdığımızda, yeni damarlanmanın son grupta çok az olduğunu gördük. Biz bu çalışmada, portal ven obstrüksiyonuna bağlı portal hipertansiyon tedavisinde, splenohepatopeksinin portal basıncı düşürme etkinliği ve daha düşük mortalite oranlan ile kliniğe uyarlanması mümkün olabilecek bir yöntem olduğunu saptadık. 54