Lise Öğrencilerinin Yenilenebilir Enerji Kaynakları Konusu ile İlgili Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi: Samsun İli Örneği

Abstract

Lise öğrencilerinin yenilenebilir enerji kaynakları konusu ile ilgili farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Samsun ilinde bulunan Anadolu liseleri ile Mesleki ve Teknik Anadolu liselerinde öğrenim görmekte olan 9., 10., 11. ve 12. sınıf lise öğrencileri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yenilenebilir enerji kaynakları farkındalık ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmada 'tarama araştırma' modeli kullanılmıştır. Ölçek anadolu ile meslek liselerinden toplamda 1340 kişiye uygulanmıştır. Farkındalık ölçeği 23 maddeden oluşan beşli likert tipinde olup bilişsel ve duyuşsal alt boyutlara sahiptir. Verilerin analizi SPSS istatistik paket programı kullanılarak yapılmıştır. Farkındalık ölçeği ve alt boyutlarına ait ortalama puanların normallik varsayımlarını belirlemek için yapılan Kolmogorov Smirnov testi sonucunda verilerin normal dağılmadığı görülmüş ve parametrik olmayan istatistik testlerden yararlanılarak hesaplamalar yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ise 11 maddelik yazılı sorulardan oluşmaktadır. Bu form anadolu ile meslek liselerinden toplamda 65 öğrenciye uygulanmıştır. Öğrencilerin isimleri gizli tutularak katılımcı olduklarını belirten K1, K2, K3 gibi kodlamalar yapılmıştır. Formlardan elde edilen veriler nvivo programına aktarılmış ve betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Çözümlenen veriler öğrencilerin görüşleriyle desteklenmiştir. Farkındalık ölçeğinden elde edilen bulgular doğrultusunda öğrencilerin farkındalık düzeyleri cinsiyet, bölüm, aile eğitim durumu, aile gelir durumu, lise türü, gibi değişkenler açısından farklılık gösterirken sınıf düzeyine göre farklılık göstermemektedir. Yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen bulgular doğrultusunda ise Anadolu liseleri ile mesleki ve teknik anadolu liseleri öğrencilerinin bazılarının yenilenebilir enerji kaynaklarını tanımlamakta zorlandıkları ve bu kaynaklara yönelik kısıtlı bilgilerinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin yenilenebilir enerji kaynaklarıyla yenilenemez enerji kaynaklarını ayırt etmekte zorlandıkları ve bu kaynak çeşitlerine yönelik kavram yanılgılarına sahip oldukları sonucuna da ulaşılmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkılarak bazı önerilere yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Yenilenemez Enerji Kaynakları, Lise Öğrencileri, Farkındalık

The main part of the study related to determining awareness levels of high school students about renewable energy sources is constituted by high school students who studied at Anatolian high schools and Vocational and Technical Anatolian high schools in the 9th, 10th, 11th and 12th degrees in Samsun in 2019-2020 . Awareness scale of renewable energy sources and semi-structured interview form used as a tool to collect data. Survey research method is used in this study. Sample group which belongs to awareness scale is selected with the method of possibility based sampling, and the scale is used on 1340 students in total. The awareness scale is a 5 point likert type which consists of 23 items, and it has a cognitive and affective sub-dimensions. The data is analyzed by using SPSS statistic program.. Kolmogorov Smirnov test is done in order to determine the normality assumptions of average points of awareness scale and its sub-dimensions. The result of Kolmogorov Smirnov test indicates that the data were not normally distributed and calculations were made using non-parametric statistical tests. Half-structured interview form consists of written questions with 11 items. Application of this form is carried out with a total of 65 students whom are from Anatolian high schools and Vocational high schools. Coding are done (K1, K2 K3) in order to indicate that they are participant and students' names are kept confidential. The data that is obtained from the forms are transferred to the Nvivo program and analyzed with descriptive analysis technique. The analyzed data are supported by the students' views. With the findings obtained from the awareness scale, student's awareness levels differ in terms of variables such as gender, department, family, education level, family income status, type of high school, but it does not differ in terms of the level of the class. According to the findings that are obtained from the semi-structured interview form, it is determined that some of the students of Anatolian high schools and Vocational and Technical Anatolian highschools have difficulty in defining renewable energy sources and having limited knowledge about them. In addition to this, it is concluded that the students have similar thoughts, have difficulties in distinguishing between renewable energy sources and non-renewable energy sources, and they have various misconceptions. Based on these results, there are some suggestions. Keywords: Renewable Energy Sources, Non-Renewable Energy Sources, High School Students, Awareness.