Değirmendere Barajında Ekonomik Analiz

Abstract

Dünyada ve ülkemizde su kaynakları hızla kirlenmekte, küresel ısınmaya bağlı olarak yağış rejimleri değişkenlik göstermekte ve artan nüfusa paralel olarak artan su ihtiyaçları sonucunda temiz suyun önemi günden güne artmaktadır. Buna bağlı olarak, akarsu havzalarında içmesuyu, sulama, enerji üretimi gibi amaçlarla geliştirilen projelerin en uygun amaç doğrultusunda en çok faydayı verecek biçimde geliştirilmesi esastır. Yapılan çalışmada Türkiye'nin Karadeniz Bölgesinde Amasya ilinin Değirmendere köyünde sulama ve içmesuyu amaçlı olarak yapılan Değirmendere Barajının planlama sonuçları irdelenmiştir. Çalışmada, planlama aşamasında ortaya seçenek olarak konulan ancak kabul görmeyen alternatifler planlanmış ve mevcut seçenek, ekonomik yönden kıyas edilmiştir. Bu optimizasyon çalışmasında Değirmendere baraj gövdesinin yükseltilerek sulama sahasının artırılması ile proje rantabilitesi arasındaki ilişki belirlenmiştir. Bunun yanısıra; Değirmendere Barajının bulunduğu Kanlıdere havzasının yan havzasında bulunan kuru dere üzerinde yine Kanlıdere'den derivasyon yapılarak depolama yapması planlanan Duruca Göleti'nin sulama sahası ve yatırım değerleri göz önüne alınarak ekonomik mukayeseye dahil edilmiştir. Su havzaları planlanırken, sulama, taşkın, enerji, içmesuyu gibi faydalar yönünden ciddi bir etüt ve araştırmaya tabi tutulmalı, ülke ekonomisine olan katkıları maliyet-fayda açısından değerlendirilerek en ekonomik çözüm tercih edilmelidir. Çalışmada bu kıyaslama tablosal olarak sunulmaktadır.

In the world and in our country water resources are rapidly becoming polluted, and due to global warming the precipitation regimes also varies, and the importance of clean water as a result of increasing water needs in parallel with the increasing population increases day by day. Consequently, it is essential to develop the water basin projects as giving maximum benefit considering drinking water, irrigation, power generation purposes with the most appropriate aim. In the study, the planning results of Değirmendere Dam, which is developed for drinking water and irrigation purposes in Amasya at Türkiye's Blacksea Region, were examined. The unacceptable alternatives which are considered as an option in the recent planning without detailed study, are examined in planning phase and compared with current option as economically. In this optimization study, the relationship between enhancing the irrigation area by increasing dam's height and the project's income-expense ratio is determined. Besides this, the Duruca dam, that is planned to store water in a dry creek by transferring water from the Kanlıdere river which is also Değirmendere Dam's basin, are incorporated economic comparision with considering the irrigation area and investment values. In water basin planning, it should be subjected to a serious study and research for the benefits of irrigation, flood, energy, drinking water, etc., and the contribution of the project to the national economy in terms of cost-benefit evaluation has to be done and the most economical solution should be preferred. In study that comparision is presented as tabular.