Kızılırmak Deltası'nda Kıyı Kullanımı ve Sorunları

Abstract

Bu çalışmanın amacı Kızılırmak Deltasının fiziki ve beşeri coğrafya özeliklerini genel hatlarıyla ortaya koymak, mevcut kıyı kullanımını belirlemek ve kıyı kanunu çerçevesinde belirlenen sorunlara öneriler getirmektir. Araştırma sahasının sınırlarını Kızılırmak Deltası'nın kıyıları oluşturmaktadır. Araştırma sahasının fiziki ve beşeri coğrafya özellikleri çeşitli kurum ve kaynaklardan elde edilen verilerle ortaya konulmuş, tablolar ve haritalar hazırlanmıştır. Çalışmada bütünleşik kıyı alanları yönetiminden hareketle bir yönem şeması oluşturulmuştur. Sahanın büyük kısmının alüvyal ve düz araziden oluşması nedeniyle araziden temel faydalanma biçimi tarım ve hayvancılıktır. Saha sit alanları, doğa koruma alanları ve Ramsar alanlarını içermektedir. Ayrıca sahada bulunan göller ve sulak alanlar kuş varlığı bakımından önemlidir. Sahada beşeri müdahalelerin varlığı önemli sorun olarak gözlenmiştir. Taflan ve 19 Mayıs dolaylarında kıyılar yoğun yerleşmeye maruz kalmış ve kıyı kanunu ihlal edilmiştir. Öte yandan kıyılarda erozyon sorunu yaşanmaktadır. Çeşitli çalışmalarda deltanın son 30 yıl içerisinde 650 ile 850 m arasında gerilediği belirtilmiştir. Sahadaki kıyı erozyonunu önlemek için yapılan mahmuzlar yeniden değerlendirilmelidir. Erozyonu yavaşlatacak sediment yıkama gibi yöntemler kullanılabilir.Kıyılardaki beşeri baskı azaltılmalı, kıyıların doğallığı korunmalı, beşeri yapılar kıyı kanunun belirttiği şekilde yapılmalıdır. Kıyıların arazi kabiliyetleri dışında kullanımı engellenmeli ve sürdürülebilir yaklaşım benimsenmelidir. Anahtar Sözcükler: Kıyı Kullanımı, Kıyı, Delta, Taflan, Uluçay, Kızılırmak, Kıyı KanunuThe purpose of this study is to describe the physical and human geographical features of the area Kızılırmak Delta, to determine the current coastal use and to make suggestions to the problems identified according to the coastal law. The boundaries of the research area are the coast of the Kızılırmak Delta. The physical and human geographical characteristics ot the research area are explained by the data obtained from various institutions and sources, tables and maps are prepared. Most of the landscape consists of alluvial and flat land, and the main beneficiary form of land is agriculture and animal husbandary. The area includes, sites area, nature conservation areas and Ramssar areas. Furthermore , lakes and wetlands located in the area important for bird existence. The existence human interventions in the field has been viewed as a major problem. The coastal area was exposed to intense settlement around Taflan and 19 Mayıs, and the coastal law wwas violated. On the other hand there is an erosion problem on the coast. In various studies it has been reported that the delta has decreased between 650 and 850 meters in the last 30 years. The spurs made to prevent coastal erosion in the study area must be reconsidered. Methods such as sediment flushing may be used to slow the erosion.The human pressures in the coasts must be reduced, the nature of the coasts must be preserved and human buildings should be constructed as specified by the coastal law. The adoption of a conserved and sustainable approach to the use of coasts outside of land abilities is a must. Keywords: Coast using, Coast, Delta, Taflan. Uluçay, Kızılırmak, Coastal law