Ergenlerde İnternet Bağımlılığı: Anne Baba ve Akran İlişkileri Açısından Bir Değerlendirme

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, ergenlerin internet bağımlılığının anne baba ergen ve akran ilişkileri açısından incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Konya ilinin Ereğli ilçesindeki çeşitli ortaöğretim kurumlarında okuyan 592 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin, yaş ortalamasının 16.32 olduğu ve öğrencilerin 331'inin (%56) kız, 261'inin (%44) erkek olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamındaki veriler, İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Anne Baba ve Ergen İlişkileri Ölçeği, Akran İlişkileri Ölçeği ile Kişisel Bilgi Formu kullanılarak toplanmış ve analiz edilmiştir. Verilerin analizinde öğrencilerin sosyodemografik özelliklerini belirlemek için betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Cinsiyet, akademik başarı düzeyi, interneti kullanım sıklığına göre katılımcıların internet bağımlılığı, anne, baba ve akran ilişkileri ölçeği toplam puanlarının sosyodemografik faktörlerle ilişkili olup olmadığı bir dizi Tek Yönlü Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) aracılığıyla incelenmiştir. Anne, baba ve akran ilişkileri ölçeği toplam puanlarının internet bağımlılığı düzeyleriyle ilişkisini belirleyebilmek amacıyla korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları cinsiyet değişkenine göre anne ile ilişkiler ölçeği puanları anlamlı bir farklılık gösterirken, internet bağımlılığı, babayla ilişkiler ölçeği ve akran ilişkileri ölçeği puanları anlamlı bir farklılık olmadığını göstermiştir. Öğrencilerin algılanan akademik başarı durumuna göre internet bağımlılığı puanlarında anlamlı bir farklılık olduğu, kendisini başarısız olarak algılayan öğrencilerin internet bağımlılık düzeyinin yüksek olduğu saptanmıştır. İnternet bağımlılığının ve akran ilişkisinin internet kullanım sıklığına göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmaktadır. İnternet bağımlılığı puanları, anneyle ve babayla ilişkiler puanları ile düşük düzeyde negatif yönde ilişkiliyken, akran ilişkileri puanlarıyla düşük düzeyde pozitif yönde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. İnternet bağımlılığı düzeyleri, anneyle ilişkiler ve kontrol, babayla ilişkiler ve kontrol düzeylerini negatif yönde yordadığı görülmüştür. Araştırma sonuçları ilgili literatür doğrultusunda tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

The main purpose of this research is to analyze the internet addiction of teenagers in terms of the relationships of parents, teenagers and peers. The sample of the research is 592 high school students in secondary education institutions in Ereğli district of Konya province in 2016-2017 school years. It is determined that the students who participate the research are 331 (%56), females 261 (%44) males and the average of their ages is 16.32. Research data was obtained by using Internet Addiction Scale, Parents and Teenager Relationships Scale, Peer Relationships Scale and Personal Information Form and it was analyzed. In order to identify socio-demographic properties of students while analyzing the data, descriptive statistics were used. Whether the total score of the scales of gender, academics success level, internet addiction in accordance with the frequency of use of the participants, attachment to Mother and Father Relationship and Peers Relationship are related to socio-demographic factors or not were analyzed via a series of One-Way Multivariate Variance Analysis (MANOVA). Correlation analysis and simple linear regression analysis were performed in order to identify the relationship between internet addiction level and the total scores of parents and peers attachment scale. According to gender variant of research findings relationship with mother scale indicate a significant difference; on the other hand, it is indicated that there is not a significant difference in the scores of the relationships of the father and peers. There is a significant difference in the scores of internet addiction in accordance with the situation of perceived academic success of students. It was determined that if the student perceives himself/herself as unsuccessful, the level of internet addiction is high. The internet addiction and peer relationship indicate a significant difference in accordance with the frequency of internet use. The score of internet addiction is related in a negative direction in low level with the score of parents relationship, but it was identified that it is related in a positive direction in low level with the score of peer relationships. It is seen that the levels of internet addiction predicts the levels of relationship with mother and control, relationships with father and control in a negative way. The results of the research were discussed in accordance with the related literature and suggestions were made.