Sosyolojik Düşünme, Sosyolojik Düşünce ve Sosyolog İlişkisi Üzerine Bir Deneme

Abstract

Sosyolojiyi bir bilim olarak insan ve toplumla ilgili diğer bilim dallarından ayıran sadece sosyolojinin kendi inceleme nesnesinin farklılığı ve yöntemi değildir. Aynı zamanda toplumsal olay ve olguları “sosyolojik düşünme” dediğimiz bir zihinsel çerçeve içerisinde ele alışıdır. Bu çalışmada sosyolojik düşünmenin, çok nedenlilik, bütünsellik, disiplinlerarasılık, özdüşünümsellik, tarihi kavrayış gibi birden çok özelliğiyle birlikte sosyoloğu, rastgele düşünmekten farklılaştıran yönü ele alınmaktadır. Bu sayede sosyolog, sosyal yapıların dış yüzeyinin ötesini görmeye ve sosyal olay ve olguları daha geniş bir perspektiften ele almaya başlar. Sosyolojik düşünme, sosyoloğa dünyayı anlama ve değerlendirme hususunda önemli bir zihinsel çerçeve sunar. Bu zihinsel çerçeve ya da sosyolojik tahayyülü sosyolog, sosyolojik düşünce geleneğiyle kurmuş olduğu irtibatla edinir. Sosyolojik düşünce geleneği, sosyologların toplumla ilgili sistemli bilgilerinin toplamı olarak bir sosyolojik fikirler bütünüdür. Sosyolog, bu düşünce geleneğiyle toplum arasında yer alır. Bir taraftan bu gelenek ve düşünme biçimiyle sosyolojik bilgiyi üretir, diğer taraftan da hem sosyolojik geleneği hem de sosyolojik tahayyülü besler, zenginleştirir. Bu çalışma, sosyoloğun kendi düşünce geleneği ve düşünme biçimi ile ilişkisini sorgulamaktadır. Çalışmada öncelikle sosyolojik düşüncenin neliği tartışılacak ve bu düşüncenin özellikleri tespit edilecektir. Peşi sıra ise sosyoloğun düşünce geleneğiyle irtibatı, kendi konumu ve sosyolojik düşünmeyi nasıl edindiği ele alınacaktır.