Salıpazarı (Samsun) İlçesinde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi

Abstract

Çalışmada 20 Eylül 1998 ve 13 Eylül 2013 tarihli Landsat uydu görüntüleri kullanılarak, uzaktan algılama teknikleri ve coğrafi bilgi sistemleri yöntemlerinden yararlanılarak Salıpazarı ilçesinde arazi kullanımının zamansal değişimi incelenmiştir. ENVI 5.1 programı kullanılarak 1998 ve 2013 yıllarına ait uydu görüntülerine görüntü işleme ve görüntü zenginleştirme işlemleri uygulandıktan sonra kontrollü sınıflandırma işlemi yapılmıştır. Kontrollü sınıflandırma işlemi sonrasında elde edilen bu görüntüler ArcGIS 10.2.2 programı vasıtasıyla arazi kullanım haritalarına dönüştürülmüştür. Bu haritalar kullanılarak Salıpazarı'nda 1998-2013 yılları arasındaki dönemde arazi kullanımı değişimleri incelenmiş ve analiz edilmiştir. Uzaktan algılama ortamına aktarılan her görüntü için orman, dikili tarım, ekili tarım, tarım dışı ve su yüzeyleri olmak üzere beş temel arazi kullanım sınıfı belirlenmiştir. 35.085 ha alan olarak belirlenen araştırma sahasında 1998 yılında orman alanları 18.065 ha alan iken 2013 yılında 15.778 ha alana gerileyerek %12.65 oranında azaldığı, dikili tarım alanları 13.295 ha alandan 16.186 ha alana genişleyerek %21.74 oranında arttığı görülmüştür. Ekili tarım alanları 3.051 ha alandan 2.004 ha alana gerileyerek %34.31 oranında azaldığı, tarım dışı alanlar 443 ha alandan 930 ha alana genişleyerek %114 oranında arttığı ve su yüzeylerinin 40 ha alandan 177 ha alan genişleyerek %442.5 oranında arttığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen analiz sonuçları ve istatistiksel bilgiler arazi kullanımındaki değişimleri ortaya koymakta ve geleceğe yönelik planlamaların yapılması için altlık oluşturmaktadır. Anahtar Sözcükler: Salıpazarı, arazi kullanımı, zamansal değişim, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri

In this study, the periodic variation of the land use in the district of Salıpazarı was observed based on Lindsat satellite images obtained on September 20, 1998 and September 13, 2013. Remote sensing techniques and geographical information systems were employed for the purposes of the current study. First, the satellite images were exposed to controlled classification system following image processing and image enrichment processes by means of ENVI 5.1 programme. Then, the images obtained were converted into land use maps using ArcGIS 10.2.2. programme. Finally, the changes in the use of lands in Salıpazarı between 1998 and 2013 were observed and analyzed. Land use was classified under five categories which are forest, cultivated agriculture, sown agriculture, non-agricultural lands and water surface for each image transferred to the remote sensing programme. The total research area was 35.085 hectares in this study. While the forest land area was 18.065 hectares in 1998, it was 15.778 hectares in 2013, which means 12.65 % decrease. While the amount of the land allocated to cultivated agriculture was 13.295 hectares in 1998, it was 16.186 hectares in 2013, which means 21.74 % increase. As for the sown agriculture, the amount of the land was 3.051 hectares in 1998, but it was 2.004 in 2013, which means 34.31% decrease. While the amount of non-agricultural lands was 443 hectares in 1998, it was 930 hectares in 2013, which means 114% increase. While the amount of water surface was 40 hectares in 1998, it was 177 hectares in 2013, which means 442% dramatic increase. The statistical information along with the results of the analysis demonstrates the changes in the land use and therefore constitutes the basis for future land planning accordingly. Key Words: Salıpazarı, land use, temporal change, remote sensing, geographic information systems.