Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd’in Et- Tuhfetü’s-seniyye Bi-şerhi’l-mukaddimeti’lâcurrûmiyye Adlı Eseri (Üslup ve Pedagojik Açıdan Bir İnceleme)

Abstract

Bu makalede Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd (1900-1973)’in et-Tuhfetü’s-Seniyye bi-Şerhi’l-Mukaddimeti’l-Âcurrûmiyye adlı eseri yazım metodu ve pedagojik özellikleri bakımından incelenmiştir. Pedagojik yönüyle dikkat çeken et-Tuhfetü’s-Seniyye bi-Şerhi’l-Mukaddimeti’l-Âcurrûmiyye ülkemizde resmi ve özel kurumlarda nahiv eğitimi için tercih edilen önemli kitaplardan biridir. Eser hem anlatım metodu hem de pedagojik özellikleri bakımından kendine özgü bir karaktere sahiptir. Eserin bu yönü kendisini klasik kabul edilen eserlerden ayırır niteliktedir. Nitekim nahiv eğitimine yeni başlayıp temel bilgileri öğrendikten sonraki süreç için önemli olabilecek nitelikleri haizdir. Bu nedenle çalışmada eserin hangi üslup ve pedagojik vasıflara sahip olduğunu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylelikle eseri okuyup öğrenecek olanlara katkı sunmak ve eserin anlaşılmasına yardımcı olmak amaçlanmıştır. Makalenin giriş bölümünde çalışmanın konusu, konunun önemi ve yöntemi, çalışmanın hedef ve amacı hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde esere dair genel bilgiler sunulmuştur. İkinci ve üçüncü bölümde eserin üslup ve pedagojik özellikleri betimsel yöntemle ele alınmış ve bulgular ifade edilerek detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Buna göre âyet ve şiirle istişhad etmek, sarf ilminden faydalanma, nahiv âlimlerinin görüşlerine başvurma, önce anlatılanlara gönderme yapmak, tanımlama ve i‘râb yapma gibi hususlar eserin yazım özellikleri arasında yer almaktadır. Konu anlatımlarından sonra alıştırmaların yer alması ve cevapların da belirtilmesi üstelik konunun anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik soruların sorulması eserin başlıca pedagojik özelliklerindendir. Ayrıca tekrar yönteminin kullanılması ve örneklerle konunun anlatılması da pedagojik unsurlar arasında sayılabilir. Eser hem yazım metodu hem de pedagojik yönü itibariyle nahiv ilmi konusunda yazılacak eserlere referans olabilecek niteliklere sahiptir.