Kızılırmak Deltası Kıyı Çizgisinin İnsansız Hava Aracı (İHA) Kullanılarak Belirlenmesi

Abstract

Günümüzde birçok alanda fotogrametrik teknikle üretilen veriler kullanılmaktadır. Özellikle klasik tekniklerle uzun süren saha çalışmalarını kolaylaştırması ve yüksek hassasiyetli sonuçlar sunması sebebiyle bu verilerin son yıllarda kullanımı artmaktadır. Kıyı alanlarına ait değişimlerin gözlenmesi bu teknikle başarıyla yürütülmektedir. Kızılırmak Nehri'nin doğusundaki delta alanında gözlenen kıyı erozyonu sebebiyle, DSİ VII. Bölge Müdürlüğü'ne bağlı Bafra Ovası Sulaması Proje Müdürlüğü tarafından 2001-2018 yılları arasında düzenli ölçümler yapılmıştır. Klasik yersel tekniklerle yapılan ölçümlerin ardından, kıyı erozyonunun risk oluşturduğu alanlara mahmuz inşa edilmeye başlanmıştır. Tez çalışması kapsamında ilk olarak, 2001-2018 yılına ait yersel ölçümler ile 1988 yılına ait topografik haritadan sayısallaştırılan kıyı çizgisi verisi DSİ'den temin edilerek, farklı yıllara ait kıyı çizgileri arasındaki mesafeler NetCAD 7.7 GIS yazılımıyla ölçülmüştür. Ölçüm sonucunda, kıyı erozyonu yaşanan alanlara ait kıyı gerilemesi ve toprak kayıpları belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmenin ardından, mahmuzların inşa edildiği alanlarda kıyı erozyonunun durduğu fakat diğer alanlarda kıyı gerilemesinin devam ettiği belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, mahmuzların yapıldığı alanda fotogrametrik tekniklerle kıyı çizgisi üreterek, yersel teknikle elde edilen kıyı çizgileriyle karşılaştırılmıştır. Bu amaç kapsamında DJI Phantom 4 marka İHA (İnsansız Hava Aracı) kullanılarak, Kızılırmak Deltası'ndaki yaklaşık 1 kilometrelik alanda fotoğraf alımı gerçekleştirilmiş ve Pix4D Mapper yazılımında bu görüntülerden alanın gerçek ortofoto görüntüsü elde edilmiştir. 2.57 GSD (≈2.5 cm) hassasiyetle elde edilen gerçek ortofoto, yapılan yersel ölçümlerle birlikte değerlendirilerek üretilen verinin doğruluğu ortaya konmuştur. Yapılan ölçümlerle, 6 ve13 nolu mahmuzlar arasındaki kıyı hareketliliği detaylı bir şekilde incelenmiştir. Ölçümlerin sonucunda, mahmuzların bulunduğu bölgede kıyı erozyonunun büyük ölçüde kontrol altına alındığı; bazı kısımlarda hububat birikimiyle deniz yönünde kıyı hareketi yaşandığı gözlenmiştir. Yapılan bu çalışmayla, delta alanları gibi sürekli hareketlilik gözlenen alanlara ait değişimlerin incelenmesinde, fotogrametrik tekniklerin yüksek doğruluğa sahip veriyi çok daha hızlı ve kolay bir şekilde üretebildiği ortaya konmuştur.Nowadays, data generated by photogrammetric technique is used in many areas. Especially the use of this method has been increasing in recent years due to facilitate long-term field work with classical measurment technique and provide high-resolution results. Observation of changes of the coastal areas has been successfully carried out with this technique. Due to coastal erosion observed in the delta area to the east of the Kızılırmak River, It was conducted regular measurements between 2001-2018, by Bafra Plain Irrigation Project Directorate of DSI the VII. Regional Directorate. Following evaluation made with the classical measurement technique, spur construction was started in areas where coastal erosion poses a risk. Firstly in this study, the terrestrial measurements of 2001-2018 and the coastline data digitized from the topographic map of 1988 were obtained from DSI, the distances between the coastal lines of different years were measured with NetCAD 7.7 GIS software. As a result of the measurement, coastal regression and land losses belonging to coastal erosion zones were determined. After the evaluation, it was determined that coastal erosion stopped in the areas where the spurs were built but coastal regression continued in other areas. In the second stage of the study, the line of the coastal area was produced by photogrammetric techniques in the area where the spurs were made. It was compared with the coastal lines obtained by terrestrial technique. For this purpose, DJI Phantom 4 UAV (Unmanned Aerial Vehicle) was used to take photographs in approximately 1 kilometer of the Kızılırmak Delta and the actual orthophoto image was obtained from these images in Pix4D Mapper software. The true orthophoto obtained with a sensitivity of 2.57 GSD (≈2.5 cm) was evaluated together with terrestrial measurements. The accuracy of the data produced by the photogrammetric technique has been demonstrated. The coastal mobility between the spurs 6 and 13 were examined in detail with doing measurements. As a result of the measurements, it was observed that coastal erosion was largely controlled in the spur area; in some parts, coastal movement was observed in the sea direction with material accumulation. In this study, it has been shown that photogrammetric techniques can produce high accuracy data much faster and more easily in the analysis of the changes in the areas where continuous mobility is observed.