Çocukluk Çağında Travmaya Maruz Kalmış Annelerin Ebeveynliğe Yönelik Tutumları

Abstract

Bu araştırma, çocukluk çağında travmaya maruz kalmış annelerin ebeveynliğe yönelik tutumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çocukluk dönemi, bireyin kişilik gelişimi ve ruh sağlığı açısından kritik bir süreç olup, bu dönemde yaşanan travmatik deneyimlerin uzun vadeli etkileri bulunmaktadır. Literatürde çocukluk çağı travmalarının bireylerin psikolojik, sosyal ve duygusal gelişiminde belirleyici olduğu belirtilmekte; ebeveynlik tutumlarının ise bireyin kendi çocukluk deneyimleriyle şekillenebileceği vurgulanmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, annelerin çocukluk travması deneyimleri ile ebeveynlik tutumlarını algılama düzeyleri arasındaki farklılıkları ortaya koyarak, koruyucu ve önleyici stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlamaktır. Araştırma kapsamında, Antalya il sınırları içinde kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 18-45 yaş arası 480 anneye Google Forms aracılığıyla anket uygulanmıştır. Veriler, SPSS 27.00 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Normallik testi sonucunda verilerin normal dağılmadığı belirlenmiş ve bu doğrultuda Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H ve Spearman korelasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, annelerin çocukluk çağı travmaları ile ebeveynlik tutumları arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Çocukluk döneminde daha fazla travmaya maruz kalan annelerin ebeveynlik yeterlik algılarının düşük olduğu, ebeveynlik doyumu ve çocuklarına yönelik ilgilerinin daha az olduğu görülmüştür. Ayrıca, çocukluk travması ile psikolojik rahatsızlıklar ve psikiyatrik ilaç kullanımı arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Bununla birlikte, medeni durum, evlenme yaşı, anne olma yaşı ve büyüdükleri aile yapısının ebeveynlik tutumları üzerinde anlamlı farklılık yarattığı saptanmıştır. Elde edilen bulgular, çocukluk çağı travmalarının bireylerin ebeveynlik tutumları ile ilişkili olabileceğini göstermekte ve nesiller arası aktarımı önlemeye yönelik psikososyal destek mekanizmalarının geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonuçları, çocukluk çağı travmalarının etkilerini azaltmaya yönelik önleyici programların oluşturulması ve ebeveynlerin desteklenmesi için önemli bir veri sunmaktadır. Anahtar Sözcükler: Çocukluk çağı travması, Ebeveynlik tutumları, İstismar, İhmal.This study aims to examine the attitudes towards parenting of mothers who were exposed to trauma in childhood. Childhood is a critical period in terms of personality development and mental health, and traumatic experiences in this period have long-term effects. In the literature, it is stated that childhood traumas are determinant in the psychological, social and emotional development of individuals, and it is emphasized that parenting attitudes can be shaped by the individual's own childhood experiences. In this context, the main purpose of the study is to contribute to the development of protective and preventive strategies by revealing the differences between mothers' experiences of childhood trauma and their perception of parenting attitudes. Within the scope of the study, a questionnaire was applied to 480 mothers between the ages of 18-45, determined by convenience sampling method within the borders of Antalya province, through Google Forms. The data were analyzed using the SPSS 27.00 program. As a result of the normality test, it was determined that the data were not normally distributed and accordingly Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H and Spearman correlation analyzes were used. According to the results of the study, it was determined that childhood traumas had a significant effect on mothers' parenting attitudes. Mothers who were exposed to more trauma during childhood had lower perceptions of parenting efficacy, parenting satisfaction and less interest in their children. In addition, significant relationships were found between childhood trauma and psychological disorders and psychiatric drug use. In addition, marital status, age at marriage, age at becoming a mother and the family structure in which they grew up were found to be effective on parenting attitudes. The findings show that childhood traumas can directly affect individuals' parenting attitudes and reveal the need to develop psychosocial support mechanisms to prevent intergenerational transmission. The results of the study provide important data for the development of preventive programs to reduce the effects of childhood traumas and to support parents. Keywords: Childhood trauma, Parenting attitudes, Abuse, Neglect.