Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara Kullanım Düzeyleri ve Sigara Bıraktırma Tedavisi İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları

Abstract

Amaç: Dünyada ve ülkemizde sigara bağımlılığı çok ciddi bir halk sağlığı problemidir. Sigara kullanımı halen dünya çapında önlenebilir ölümlerin en başta gelen sebebidir. Yurtiçi ve yurtdışında yapılan bazı çalışmalar tıp fakültesi öğrencileri arasında ciddi sigara bağımlılığı düzeylerini göstermektedir. Ayrıca tıp fakültesi öğrencilerinin sigara bağımlılığı tedavisi ile ilgili mezuniyet öncesi aldığı eğitim düzeyi oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmanın birden çok amacı vardır. İlki Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sigara kullanım düzeylerini belirlemektir. Diğer amaçlar öğrencilerin sigara bıraktırma tedavisi ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını da değerlendirmektir. Materyal ve Metot: Çalışma; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde eğitim gören 1, 2, 3 ve 6. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Konuyla ilgili daha önceki çalışmalar gözden geçirilerek tıp fakültesi öğrencilerindeki sigaranın sağlık üzerindeki etkileri ve sigara bıraktırma ile ilgili olan bilgileri ile ilgili bir anket hazırlanmıştır Anketler dönem 1, 2 ve 3 öğrencilerine mesleksel beceri laboratuvarı dersleri öncesinde yüz yüze uygulanmıştır. Dönem 6 öğrencileri ise Aile Hekimliği rotasyonları esnasında yine yüz yüze anketlere cevap vermişlerdir. Veriler bilgisayar ortamına girilip değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Parametrik ve parametrik olmayan koşullara göre analizler yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmamıza OMÜ tıp fakültesinde öğrenim görmekte olan toplam 513 üniversite öğrencisi dahil edildi. Öğrencilerin yaş ortalaması 20,57±2,16 (min:18- maks:36) yıl olup %50,7'si kadın, %49,3'ü erkekti. Öğrencilerin %36,5'i 1. sınıfta, %38,2'si 2. sınıfta, %13,0'ı 3. sınıfta, %12,3'ü ise 6. sınıfta öğrenim görüyordu. Araştırmaya dahil edilen öğrencilerden 69 tanesi (%13.5) sigara içmekte olduğunu belirtti. Sigara içen tıp fakültesi öğrencilerine uygulanan FNBT puan ortalaması 2,65±2,30 (min:0-maks:9) olup %47,8'i çok düşük düzeyde, %30,5'i düşük düzeyde, %10,1'i orta düzeyde, %8,7'si yüksek düzeyde ve %2,9'u çok yüksek düzeyde bağımlıydı. Erkek tıp fakültesi öğrencileri içinde sigara içenlerin yüzdesi kadınlardan anlamlı olarak yüksek iken 6. sınıf öğrencileri içinde sigara içenlerin yüzdesi diğer sınıflardan anlamlı olarak yüksekti. Sigara içen tıp fakültesi öğrencilerinin anne ve babalarının yaşı sigara içmeyenlerden anlamlı olarak yüksekti. Sigara içenler içinde arkadaşları arasında ve yaşadığı ortamda sigara içenlerin bulunma yüzdesi sigara içmeyenlerden anlamlı olarak yüksekti. Araştırmaya dahil edilen tıp fakültesi öğrencilerinden sigara içenlerin %44,9'u sigarayı bırakmayı denediğini ifade etti. Tıp fakültesi öğrencilerinin %73,3'ünün ailesinde sigara içen birey mevcuttu. Tıp fakültesi öğrencilerinin %83,6'sının arkadaşları arasında sigara içen en az bir birey mevcut iken %53,0'ının yaşadığı ortamda sigara içen birey mevcuttu. Tıp fakültesi öğrencilerin %5,8'i şimdiye kadar en az bir kez sigara bıraktırma danışmanlığı vermişti. Sonuç: Üçüncü sınıfta öğrenim gören tıp fakültesi öğrencilerinin sigara kullanımı ve tütün ile ilgili önermeleri ve sigara dumanında bulunabilecek maddeleri doğru bilme sayısı diğer sınıflardan, ayrıca altıncı sınıf öğrencilerinin Türkiye'de sigara bıraktırma tedavisinde kullanılabilecek ilaçları bilme sayısı diğer sınıflardan anlamlı olarak yüksek iken birinci sınıfta öğrenim gören tıp fakültesi öğrencilerinin toplam doğru sayısı ile sigaranın etyopatogenezinde etken olduğu hastalıkları doğru bilme sayısı diğer sınıflardan anlamlı olarak düşüktü. Bunlara ek olarak üçüncü sınıf öğrencilerinin sigaranın etyopatogenezinde birincil olarak sorumlu olabilecek kanserleri doğru bilme sayısı birinci ve altıncı sınıflardan anlamlı olarak yüksekti.Aim: Smoking addiction is a very serious public health concern in the world and in our country. Smoking is still the major cause of preventable deaths around the world. Some both domestic and foreign studies show high smoking addiction levels among medical students. In addition, the education that medical students receive before graduation about smoking addiction treatment is highly limited. There are more than one aims of this study. First aim is to determine the smoking levels of Ondokuz Mayıs University Medical Faculty students. The other aims are to evaluate medical students' knowledge, attitude and behaviours about smoking cessation treatment. Material and Method: Study is applied to 1, 2, 3 and 6. grade students who receive education at Ondokuz Mayıs University Medical Faculty. By reviewing previous studies about the subject, a questionnaire was prepared regarding knowledge of medical students about health affects of smoking and smoking cessation. Questionnaires conducted with 1, 2 and 3. grade students face to face before clinical skills laboratory classes. Sixth class students answered the questionnaires face to face during their Family Medicine rotations. Data put into computer environment and the relation between variables were examined. Analyses were made according to parametric and nonparametric conditions. Statistical significance level was accepted as p<0.05. Results: 513 students who receive education at OMU medical faculty were included into our study. Mean age of the students was 20.57±2.16 (min:18-max:36) years. %50.7 was female and %49.3 was male. %36.5 was in the first grade, %38.2 was in the second grade, %13.0 was in the third grade and %12.3 was in the sixth grade. 69 of the students (%13.5) who were included in the study stated that they were smokers. Mean FNBT score of the smoking students was 2.65±2.30 (min:0-max:9); %47.8 were very low, %30.5 were low, %10.1 were moderate, %8.7 were high and %2.9 were very high dependant. The percentage of smoking persons among male medical students was significantly higher than female medical students and the percentage of smoking persons among sixth grade students was significantly higher than other grades. Age of mothers and fathers of smoking students was significantly higher than those who don't smoke. The percentage of smoking friends and the percentage of having a smoking person in the living environment was significantly higher in smoking students than nonsmoking students. %44.9 of smoking students who were included in the study expressed that they tried to quit smoking. There was a smoking person in the family of %73.3 of the students. %83.6 of the students had a friend who smokes and there was a smoking person in the living environment of %53.0 of the students. %5.8 of the medical students had given smoking cessation counselling. Conclusion: The knowledge of third grade students about smoking and tobacco was significantly higher than other grades. The knowledge of six grade students about smoking cessation treatments available in Turkey was significantly higher than other grades. The knowledge of first grade students about smoking related diseases was significantly lower than other grades. In addition to all of this, the knowledge of third grade students about smoking related cancers was significantly higher than first and sixth grades.