Anlambilimsel Bağlamıyla Divanü Lügati`t-türk`te Mutfak Kültürü

Abstract

?Anlambilimsel Bağlamıyla Divânü Lûgati't-Türk'te Mutfak Kültürü?Mehmed Fatih YILMAZÖZETÇalışmamızda Türk dilinin en önemli kaynak eserlerinden biri olan Divânü Lûgati't-Türk'te geçen mutfak kültürüyle ilgili sözcükleri belirledik. Belirlediğimiz bu sözcükleriaralarındaki anlam ilişkilerine göre sınıflandırarak inceledik.Anlambilimsel inceleme yaparken sözcüklerin eserde verilen anlamlarını temel aldık.Bu sözcüklerin varsa zıt anlamlılarına, eşanlamlılarına ve eşseslilerine de değindik. Böylecebu sözcüklerin farklı cümlelerde kazandıkları yan anlamları inceledik. Yine bu sözcüklerinözellikle deyim ve atasözlerinde kazandıkları mecaz anlamları da yer yer belirttik. Busözcüklerde meydana gelmiş anlam değişmelerine ve o dönem lehçeleri arasındaki anlamfarklılaşmalarına da çalışmamızda yer verdik.Çalışmamızda Divânü Lûgati't-Türk'teki mutfak kültürüyle ilgili sözcüklerin eskiAnadolu Türkçesi, günümüz Türkiye Türkçesi ve Anadolu ağızlarıyla bir karşılaştırması dayer almaktadır.Bu çalışmayla XI. yüzyıl Türk mutfak kültüründeki anlamsal zenginlik ortayakoyulmaya çalışılmıştır.ANAHTAR SÖZCÜKLERDivanü Lügati't-Türk, Türk kültürü, anlambilim, Türk mutfağı, 11. yüzyıl?Cuisine Culture in Divânü Lûgati?t-Turk With Concepts of Semantics?Mehmed Fatih YILMAZABSTRACTWe determined the words related with Turkish cuisine culture available in one of mostimportant written litrary work of Turkish language Divânü Lûgati't-Türk. We examine thesewords by classifying according to their relationship of meaning amongst them.We relied on the meaning given of the words in this work while examiningsemantically. We stated the antonyms, synonyms and homonyms of these words, weinvestigated their sub-meaning carried in different sentences and also we stated theirfigurative meanings especially carried in idioms and proverbs. We stated the changing of theirmeaning and the differentiationsof their meanings amongst the dialects of that term.In our work, old Anatolia Turkish of the words related with the culture of Turkishcuisine in Divânü Lûgati't-Türk, and a confrontation of Turkey Turkish and Anatolia dialectsare available in our work.With this work, the richness of meaning at the Turkish cuisine culture in the XI.century was tried to put forward.KEYWORDS:Divanu Lugati?t-Turk, Turkish culture, semantics, Turkish cuisine, XI. century