Kafeik Asit Fenetil Ester'in Periferik Sinir Hasarının Tedavisinde Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Abstract

ÖZET KAFEİK ASİT FENETİL ESTER'İN PERİFERİK SİNİR HASARININ TEDAVİSİNDE ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ Onur KALYONCUOĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı Doktora, Haziran / 2025 Danışman: Prof. Dr. Mehmet Cihan BEREKET Amaç: Bu çalışmanın amacı, ratlarda oluşturulan periferik sinir hasarı modelinde kafeik asit fenetil ester (KAFE)'nin tek başına veya büyüme faktörlerinden zengin plazma (PRGF) fibrin matriksi ile birlikte uygulanmasının akut dönem rejeneratif etkisini incelemektir. Araç ve Yöntem: Çalışmada 28 adet Wistar Albino cinsi rat rastgele dört eşit gruba (Kontrol, KAFE, PRGF, PRGF + KAFE) ayrıldı ve tüm gruplarda sağ siyatik sinirde hafif-orta seviyede ezilme tipi hasar oluşturuldu. KAFE grubunda sıvı formda olan serum fizyolojik içerisinde çözdürülmüş KAFE; PRGF grubunda fibrin matriks formunda, ratların kuyruk veninden alınan venöz kandan elde edilen PRGF; PRGF + KAFE grubuna ise sıvı PRGF içerisine KAFE eklendikten sonra oluşan fibrin matriks formunda biyomateryal hasar bölgesine lokal olarak uygulandı. Deneyden 30 gün sonra siyatik fonksiyon indeksi (SFİ), elektromiyogram (EMG), stereoloji ve immünohistokimya incelemeleri gerçekleştirildi. Bulgular: SFİ ve EMG bulguları (latans ve amplitüt değerleri) açısından gruplar arasında anlamlı fark gözlenmedi (p>0,05). Miyelinli akson sayısı açısından yalnızca PRGF ve PRGF + KAFE grupları arasında anlamlı fark bulunmazken (p>0,05), diğer tüm gruplar arasında anlamlı fark bulundu (p<0,001). Miyelin kılıf kalınlığı açısından Kontrol ile KAFE ve KAFE ile PRGF + KAFE grupları arasında anlamlı fark görülmezken (p>0,05), diğer gruplarda anlamlı fark görüldü (p<0,05). Miyelinli akson alanı açısından gruplar arasında anlamlı fark gözlenmedi (p>0,05). Anti-Ki67 bulgularında, yalnızca Kontrol ve PRGF + KAFE grupları arasında anlamlı fark bulundu (p=0.0127). Anti-Kaspaz-3, Kontrol ile PRGF ve Kontrol ile KAFE; KAFE ve PRGF + KAFE gruplarında anlamlı fark gösterdi (p<0,05). Anti-S100β ve Anti-MBP değerlerinde PRGF grubu ile tüm gruplar arasında anlamlı fark görüldü (p<0,05). Sonuç: Elde edilen bulgularda PRGF uygulaması ile miyelinli akson sayısı ve miyelin kalınlığı üzerinde anlamlı iyileşme sağlanırken PRGF, KAFE ile kombine edildiğinde bu etki azaldı. Ayrıca, PRGF grubunda remiyelinizasyon belirteçleri (S100β, MBP) yüksek düzeyde saptanırken KAFE uygulamasında apoptotik aktivite (Kaspaz-3) yüksek düzeydeydi. Anahtar Sözcükler: periferal sinir hasarı, sinir rejenerasyonu, KAFE, PRGFABSTRACT EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF CAFFEIC ACID PHENETHYL ESTER ON THE TREATMENT OF INJURED PERIPHERAL NERVE Onur KALYONCUOĞLU Ondokuz Mayis University Institute of Graduate Studies Department of Oral and Maxillofacial Surgery Ph.D., June/2025 Supervisor: Prof. Dr. Mehmet Cihan BEREKET Aim: The aim of this study is to investigate the acute regenerative effect of caffeic acid phenethyl ester (CAPE) alone or in combination with plasma rich in growth factors (PRGF) fibrin matrix in a peripheral nerve injury model in rats. Material and Methods: In this study, 28 Wistar Albino rats were randomly divided into four equal groups (Control, CAPE, PRGF, and PRGF + CAPE) and crushtype injury was induced in the right sciatic nerve of all groups. In the CAPE group, CAPE dissolved in physiological saline solution was applied; in the PRGF group, PRGF obtained from venous blood drawn from the rats' tail veins in fibrin matrix form was applied; and in the PRGF + KAFE group, the biomaterial formed by adding CAPE to liquid PRGF was applied locally to the damaged area in fibrin matrix form. Thirty days after the experiment, sciatic function index (SFI), electromyogram (EMG), stereology and immunohistochemistry examinations were performed. Results: No significant differences were observed between the groups in terms of SFI and EMG findings (latency and amplitude values) (p>0.05). While no significant difference was found between the PRGF and PRGF + CAPE groups in terms of the number of myelinated axons (p>0.05), significant differences were observed between all other groups (p<0.001). There were no significant differences in myelin sheath thickness between the control and CAPE groups or between the CAPE and PRGF + CAPE groups (p>0.05), while significant differences were observed in the other groups (p<0.05). No significant differences were observed between the groups in terms of myelinated axon area (p>0.05). In anti-Ki67 findings, a significant difference was found only between the control and PRGF + CAPE groups (p=0.0127). Anti-Caspase-3 showed significant differences between the control and PRGF groups, the control and CAPE groups, and the CAPE and PRGF + CAPE groups (p<0.05). Significant differences were observed between the PRGF group and all other groups in anti-S100β and anti-MBP values (p<0.05). Conclusion: The findings indicate that PRGF application resulted in significant improvement in the number of myelinated axons and myelin thickness, while this effect was reduced when PRGF was combined with CAPE. Additionally, remyelination markers (S100β, MBP) were detected at high levels in the PRGF group, while apoptotic activity (Caspase-3) was elevated in the CAPE group. Keywords: peripheral nerve injury, nerve regeneration, CAFE, PRGF