Tohum Depolama Süresinin Farklı Çevrelerde Yetiştirilen Fasulyenin Tane Verimi ve Verimle İlgili Özellikleri Üzerine Etkileri

Abstract

Bu çalışma, Karacaşehir-90, Şahin-90 ve Yunus-90 fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinin tohumlarını 4C sabit sıcaklıkta 8, 20, 32 ve 44 ay süre ile depolamanın değişik çevre koşullarındaki tane verimi ve verimle ilgili özellikler üzerine etkilerini belirlemek amacıyla Samsun ve Sinop illerinde 2004 yılında yürütülmüştür. Tarla denemeleri, toprak bünyesi ve tohumların topraktan çıkışları sırasında tohum yatağı nem içeriği ve sıcaklığı bakımından farklılık gösteren 3 farklı çevrede kurulmuştur. Çıkış süresi, optimum çiçeklenme ve bakla bağlama süresi, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği ve bitkide bakla sayısı çevre koşullarına göre çok önemli farklılıklar göstermiştir. Çeşitler arasında ise sadece optimum çiçeklenme ve bakla bağlama süresi, ilk bakla yüksekliği ve bitkide bakla sayısı bakımından farklılık bulunmuştur. Depolama süresinin çıkış süresi, bitkide bakla sayısı ve tane verimini etkilediği belirlenmiştir. Depolama süresi 44 ay olan tohumlardan elde edilen tane verimi, diğer depolama sürelerinden elde edilene göre çok önemli derecede düşük bulunmuştur. Fasulye tohumlarının 4C'de 32 aya kadar güvenli bir şekilde depolanabileceği, 44 ay ve daha uzun süre depolanmış tohumların kullanılması gerektiğinde birim alana atılacak tohum miktarının artırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

This study was carried out to determine the effects of seed storage at constant temperature of 4°C for 8, 20, 32 and 44 months on seed yield and yield related characteristics in common bean (Phaseolus vulgaris L.) cvs Karacaşehir-90, Şahin-90 and Yunus-90 under different environmental conditions in Samsun and Sinop provinces, in 2004. Field experiments were setup in 3 different environments showing differences in terms of soil texture, seedbed moisture content and temperature during the seedling emergence. Duration of seedling emergence, optimum flowering and pod setting, plant height, first pod height, pod number per plant showed highly significant differences among growing environments. Significant differences were found among bean cultivars for optimum flowering and pod setting, first pod height and pod number per plant. It was determined that seed storage duration affected duration of seedling emergence, pod number per plant and seed yield. Seed yield obtained from 44 months storaged seeds was found to be significantly lower than that from the other storage durations. It was concluded that common bean seeds may be stored safely at 4°C until 32 months and seeding rate should be increased to compensate reducing seedling emergence when seeds 44 months old and over are required to use.