Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Samsun ekolojik koşullarında ekim zamanlarının barbunya çeşitlerinin taze meyve ve iç bakla olarak yetiştirilmesi durumunda erkencilik ve verimlilik durumları ile kalite özellikleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır,. 2001-2002 yıllarında yürütülen araştırmada, ilkbahar döneminde 15'er gün aralıklarla üç farklı tohum ekim zamanı (16 Nisan, 1 Mayıs, 16 Mayıs) ve dört çeşit (Toya, Bursa oturak, Sırık 97 ve Gitan) denenmiştir. 2. ekim zamanında (1 Mayıs) yetiştirilen çeşitlerde bakla büyüklüklerinin diğer ekim zamanlarına göre daha iri baklalar oldukları belirlenmiştir. En yüksek taze bakla verimi her iki yılda da 2.ekim zamanında bodur formlu çeşitlerde; B.oturak (1293 kg/da, 1929 kg/da), sırık formlu çeşitlerde ise Gitan çeşidinden (1402 kg/da ve 2873 kg/da) elde edilmiştir. İç bakla verim değerleri yönünden de ikinci ekim zamanında yetiştirilen tüm çeşitlerde verim değerleri daha yüksek bulunmuştur. Bodur formlu çeşitlerde B. oturak (1034 kg/da) ve sırık formlu çeşitlerde ise Gitan çeşidinden (1680 kg/da) en yüksek iç bakla verimi elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre barbunya fasulyede gerek taze meyve, gerekse iç bakla olarak üretimi için en uygun ekim zamanının 1 Mayıs dönemi olduğu belirlenmiştir.

This study was conducted to determine the earliness, yield and some quality characteristics of the 'Pinto bean' varieties grown as fresh and unripe pods at different sowing times under Samsun ecological conditions. Three sowing times (16 April, 1 May and 16 May) with 15 day-intervals and four varieties. (Toya, Bursa oturak, Sırık 97 and Gitan) were evaluated in spring season during 2001-2002. It was determined that pods of the varieties sowed at the second sowing time (1 May) were taller, larger and thicker than those of the varieties sown at other sowing times. In both years the highest fresh pod yields were obtained from Bursa oturak in dwarf type varieties (1293 kg/da, 1929 kg/da) and Gitan in snap type varieties (1402 kg/da; 2873 kg/da) at the second sowing time. Unripe pod yield values were higher for all of the varieties sowed at second sowing time compared to other sowing times. The highest unripe pod yields were obtained from Bursa oturak (1034 kg/da) in dwarf varieties and Gitan (1680 kg/da) in snap type varieties. According to the results, sowing should be performed on 1st May to obtain higher yields and qualities in fresh pod and unripe pod type growing