Amasya ili Merzifon ilçesinde süt sığırcılığı yapan tarım işletmelerinde risk analizi

Abstract

Bu araştırmada, Amasya ili Merzifon ilçesinde süt sığırcılığı yapan işletmelerde çiftçilerin riske karşı tutumlarının belirlenmesi, risk kaynaklarının tespit edilmesi, karşılaşılan riskin ölçülmesi ve uygulanabilecek risk yönetimi stratejilerinin oluşturulması amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan veriler 2006-2007 üretim dönemine ait olup, tabakalı tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilmiş 67 işletmeden anket yoluyla elde edilmiştir. Çiftçilerin riske karşı tutumlarının belirlenmesinde von Neuman Morgenstern modelinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları üçüncü grup işletmelerin diğerlerine oranla daha başarılı olduğunu, birinci ve ikinci grup işletmelerin yatırmış oldukları toplam ve öz sermaye karşılığında tatminkar gelir elde edemediklerini göstermiştir. Araştırmada, incelenen çiftçilerin % 31’inin riski sevdiği ve % 69’unun riski sevmediğini ortaya çıkarmıştır. Risk analizi sonuçlarına göre işletmelerin karşılaştıkları riskin temel kaynağı, fiyat riskidir. Araştırma alanında sütün fiyat riski % 7, buğdayın fiyat riski % 21 ve kuru soğanın fiyat riski % 81 olarak ölçülmüştür. Fiyat riskine karşı incelenen işletmelerin riski kontrol ederek, üretim faaliyetlerinde çeşitlendirme yapmalarının en uygun risk yönetim stratejisi olduğu tespit edilmiştir. Araştırma alanında, buğday ve riski çok yüksek olan kuru soğan üretim faaliyeti yerine, daha az fiyat değişimi gösteren şeker pancarı, arpa ve mısırın yetiştirilmesi daha uygun olacaktır.

The objectives of this study were to elicit risk attitudes of dairy farmers, to explore risk sources, to quantify risk and to design risk management strategies for dairy farms in Merzifon district of Amasya province. The data used in the research belong to the 2006–2007 production period and gathered from 67 dairy farms selected by stratified sampling method from using questionnaire. von Neuman-Morgenstern model was used for eliciting risk attitudes of dairy farmers. The results showed that the larger farms were economically more successful than the smaller ones. Return on asset and equity of small and medium farms were not at satisfactory level. The study revealed that 31% of the sample dairy farmers were risk lover while that of risk averse was 69%. Based on the results of risk analysis, the basic risk faced by dairy farmers was price risk. Price variation for milk, wheat and dry onion were 7%, 21% and 81%, respectively. The best risk management strategy for avoiding price risk was found to be a diversified cropping plan. Risk averse dairy farmers should prefer to raise crops having low price variation such as sugar beet, barley and maize instead of dry onion and wheat.