Fındık kokarcası (Palomena prasina L. heteroptera: pentatomidae)'nın fındık meyvelerindeki zarar şekli ve oranı

Abstract

Bu çalışma, 2002 – 2003 yılları arasında Samsun ilindeki fındık üretim alanlarında Palomena prasina’nın zarar oranı ve zarar şeklini kafes denemeleri ile belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 2002 yılında Nisan ayı basında 125 adet, 2003 yılında ise 150 adet naylon elek telinden yapılmış silindirik kafes fındık dallarına takılmıştır. 2002 yılında kışlık ergin, 3. nimf döneminden ergin oluncaya kadar olan dönem ve yeni nesil erginlerin zarar şekli ve oranı belirlenmiştir. 2003 yılında 2002 yılında yapılana ilave olarak her bir nimf (2.3.4 ve 5. nimf) dönemin zarar oranı ve şekli ayrı ayrı araştırılmıstır. Belli sayıdaki kafes kontrol için boş bırakılmıştır. Kafesler 3 günde bir kontrol edilerek ölen böcekler aynı dönemdeki canlı bireyler ile değiştirilmiştir. Hasat zamanı kafesler açılarak fındıklar dıs (sağlam, karanfil dökümü, sarıkaramuk, karakaramuk ve gelişmemiş) ve iç (sağlam, boş, şekilsiz iç ve lekeli iç) özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. İstatistiki analiz sonucu sadece kontrole göre farklılık gösteren zarar şekillerinin sonuçları değerlendirmeye alınmıştır. 2002 yılında fındıklarda fındık kokarcasının dış görünüş bakımından fındık meyvelerinde sadece sarıkaramuk (% 10.42) zararına neden olduğu tespit edilmiştir. Dış görünüş olarak sağlam olan fındık meyvelerinin iç kısımları kontrol edildiğinde; lekeli iç (% 11.84) ve bos (% 9.48) fındık zararı olduğu belirlenmiştir. 2003 yılında zararlının dönemlerinin tamamı göz önüne alındığında ise sarıkaramuk (% 8.43) ve ayrıca bir önceki yıldan farklı olarak karakaramuk (% 2.52) zararına neden olduğu saptanmıştır. Normal gelişme gösteren iç fındıklar incelendiğinde lekeli iç (% 9.58), bos fındık (% 6.98) ve şekilsiz iç (% 3.01) zararı tespit edilmiştir.

This study was carried out to determine damage rate and damage types of P. prasina through cages experiments in hazelnut orchards in Samsun province in 2002 and 2003. For this aim, 125 and 150 shoots were caged with using cylindrical netting nylon cages in early April. In 2003 Damage rates and types of each nymphal stage (3 – 5 nymphal stage) were determined separately in addition to the experiments carried out in 2002. Damage type and damage ratio were evaluated separately for each period of nymph in 2003. One pair of P. prasina adult or nymph were released in treatment cages. No insect was released in control cages. Each cage was checked in every 3 days and when the insect death was observed, new insects introduced in cages. In harvest time the cages were removed and all the nuts were classified according to external (normal nut, dropped female flowers, prematurely dropped nuts that light brown in color and shrieked at the bottom, well-developed in size and grey-black in color nuts without kernel and underdeveloped nut) and internal peculiarities (normal kernel, blank, shriveled kernels and spotted kernel). As a result of statistical comparison only damage types that were different from those in control cages were considered. P. prasina caused only “prematurely dropped nuts that light brown in color and shrinked at the bottom type damage“ (10.42 %) in external examinations in 2002. When developed hazelnut kernels were examined internally, spotted kernels (11.84 %) and blank nuts (9.48 %) were observed. The same experiment was repeated in 2003. In this year, “prematurely dropped nuts that light brown in color“ and “shrinked at the bottom“ type damages were 8.43 % and also “well-developed in size and grey-black in color nuts without kernel type damage“ was also determined (2.52%), which was absent in previous year. In 2003, when well developed hazelnut kernels were checked, kernels were damaged as spotted kernels (9.58 %), blank nuts (6.98 %) and shriveled kernels (3.01 %).