Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi

Abstract

Bu araştırma bazı fasulye (Phaseolııs vulgaris L.) genotiplerinde tane verimi ve verimle ilgili özellikli arasındaki ilişkiler ve bu özelliklerin tane verimi üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemek amacıyla 20C ve 2003 yıllarında Samsun'da yapılmıştır. Araştırmada dört fasulye çeşidi (Yalova-5, Şahin-90, Karacaşehir-90 -\ Yunus-90) ve iki populasyon (Amerikan Çalı ve İğdır) olmak üzere altı fasulye genotipi kullanılmıştır. Çalışma Şans Bağlı Bloklar deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Tane verimi bitki boyu ile olumlu \ önemli ilişki gösterirken, tane verimi ile bakla sayısı, bitkide tohum sayısı, bakla uzunluğu, sap verimi ve ilk bak yüksekliği arasında olumlu ve çok önemli ilişkiler bulunmuştur. Path analizi sonuçlan tane verimine katkıda bulum başlıca özelliklerin yüksek doğrudan ve olumlu etkilerinden dolayı bitkide tohum sayısı (0.8605), ortalama tohuı ağırlığı (0.4314) ve bitkide bakla sayısı (0.3408) olduğunu ve bu özelliklerin fasulyede ıslah çalışmalarında yükse tohum verimi için seleksiyon kriterleri olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

This study was conducted to determine the relationships among seed yield and yield component and their direct and indirect effects of contributing characters to seed yield in common bean (Phaseolus vulgaris L genotypes in 2002 and 2003 years in Samsun. Four common bean cultivars (Yalova-5, Şahin-90, Karacaşehir-90 an Yunus-90) and two populations (Amerikan çalı and İğdır) were used in the study. The study was carried out in tli Randomized Complete Block design with three replications. Highly significant and positive correlations were foun between seed yield and pods/plant, seeds/plant, pod length, straw yield/plant and first pod height while plant heigl was positively and significantly correlated with seed yield. Path coefficient analysis results indicated that seeds/plai (0.8605), average seed weight (0.4314) and pods/plant (0.3408) were the major yield contributing characters due t their high direct and positive effects on seed yield and these characters could be used in common bean breeding ı selection criteria for high seed yield.