Bir tenkit terimi olarak “Sülûkü’l-Câdde”

Abstract

Rivâyetlerin sıhhatini belirleme bağlamında cerh-ta‘dîl eserlerinde muhaddisler tarafından birçok kavram kullanılagelmiştir. Bu kavramlardan birisi de “Sülûkü’l- câdde” terimidir. Râvinin karşılaştığı bir isnâdı, hafıza zayıflığı vb. sebeplerden ötürü alışageldiği meşhur isnâdına uyarlaması anlamında belirginleşen “Sülûkü’l- câdde”, zahiren nadir kullanılan terimlerden biri olarak görülmesine karşın hadis tenkîdinde dikkate alınan önemli unsurlarından biri olmuştur. Bu çalışma, söz konusu tenkit teriminin hadis tarihindeki kullanımlarını örneklerle izah etmeyi ve diğer hadis usulü kavramları ile ilişkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

In the context of determining the authenticity of narrations of hadith, many con- cepts were used in the books of al-Jarh wa al-ta‘dīl by hadith scholars. One of these is the term sulūk al-jâddah (the followed track), in which the narrator encounters an isnâd (chain of narration) but, based on his weakness of mind or other similar reasons, adapts it to the better-known isnâd. Although this term is considered to have been rarely used, it has been an important point of consideration in the critique of hadith. This paper aims to clarify the usage of this term by giving some examples in the history of hadith, as well as examining the relation to other forms of hadith methodology.