Mehmed Esad Safvet Paşa’nın Devair Müfettişliği Sırasında Muhacirler ve Muhacir Çocuklarıyla İlgili Görüşleri ve Bu Konudaki Çalışmaları

Abstract

Mehmed Esad Safvet Paşa, Osmanlı Devleti'nin son döneminin önemli bürokratlarından biridir. 1831 tarihinde girmiş olduğu devlet memuriyetine aralıksız 1883 yılına kadar devam etmiştir. Diplomat olması nedeniyle devletin karşı karşıya kaldığı tüm sorunlarda aktif görev almış, önemli anlaşma ve toplantılada etkin olarak devletin siyasetine yön vermeye çalışmıştır. Bulunduğu görevler gereği, Tanzimat Fermanı ile başlayan batılaşma yönündeki çalışmalarda yer almıştır. Memuriyetinin son üç yılında Devair Müfettişliği yapmış ve bu görevi esnasında devletin karşı karşıya kaldığı bir çok problem hakkında tecrübelerinden de yararlanarak raporlar hazırlamış, padişaha layiha sunmuş ve çözüm üretmeye çalışmıştır. Dönemin en önemli problemlerinden birisi de yoğun olarak devletin politikasını etkileyen Balkanlardaki sorunlar ve muhacir meselesidir. Özellikle göçler esnasında en büyük sıkıntıyı çeken muhacir çocuklarının durumu ve onların eğitimi ile yakından ilgilenmiştir. Bu makalede Mehmed Esad Safvet Paşa'nın bu konuya yaklaşımı ve ürettiği çözüm önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır

Mehmed Esad Safvet Pasha was one of the most important bureaucrats in last period of Ottoman State. He continued his state civil service which he started in 1831 uninterruptedly until the year of 1883. Since he was a diploat he played an active role in all the problems the state had faced and tried to steer the politics of state by attending important agreements and meetings efficiently. He took part in the westernization reforms that began with Tanzimat Reform because of the positions he occupied. He worked as a devair inspector in last three years of his civil service and during this post, he wrote many reports about many problems that the satate had encountered, submitted “layiha” to the Sultan and tried to produce some solutions by means of using his experiences. One of the major problerms of this period is the issues in Balkans and the refugee problems that deeply affect the politics of the Empire. Esspecially he showed great interst in the condition and the education of refugee children who mostly suffered from these migrations. In this paper, it is tried to reveal the approach of Mehmed Esad Safvet Pasha to this issue and the solutions he produced for it