Fen Bilimleri Öğretimi Öz Yeterlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fen öğretimi veya fen etkinlikleri yapılan ortamlardaki öğretmenlerin özyeterlik inanç düzeyini çeşitli değişkenlerle ölçme işlemi yapabilmek için bir ölçme aracı geliştirmektir.Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 yılları arasında Kars il ve ilçe merkezinde görev yapmakta olanokul öncesi, sınıf ve fen bilgisi öğretmenleri oluşturmaktadır. Bu araştırma tarama modeline uygun ölçekgeliştirme çalışmasıdır. Ölçme aracının geliştirilmesi için uygun olan süreç sistematik olarak izlenmiştir.Araştırmada elde edilen veriler uygun istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçeğinkapsam geçerliğini tespit etmek için ilgili alan yazın taranmış ve uzman görüşüne başvurulmuştur. Yapıgeçerliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Açımlayıcıfaktör analizi, Kars il merkezinde 90 okul öncesi, 188 sınıf ve 60 fen bilgisi olmak üzere toplam 338öğretmenin oluşturduğu çalışma grubuna uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi yapılan ölçeğin 46maddeden ve iki boyuttan oluştuğu tespit edilmiştir. Bu boyutların ve ölçeğin geçerliliğin doğrulanmasıiçin doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi, Kars ilçe merkezindeki 42 okulöncesi, 153 sınıf öğretmeni ve 55 fen bilgisi olmak üzere toplam 250 öğretmene uygulanmıştır. Yapılangeçerlilik çalışmaları sonucunda iki faktörlü yapı olumlu öz yeterlik ve olumsuz öz yeterlik şeklindeadlandırılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışması için iç tutarlık katsayısı, madde toplam korelasyonu, ayırtedicilik ve faktörler arasında anlamlı bir ilişki bulunup bulunmadığını tespit etmek amacıyla pearsonmomentler çarpımı korelasyonu hesaplanmıştır. Ölçeğe ait Cronbach alfa güvenirlik katsayısı ,946 ikenolumlu öz yeterlik boyutu katsayısının ,933 ve olumsuz öz yeterlik alt boyutuna ait katsayının ,920olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında ölçeğin, fen öğretimi ya da fen etkinlikleri yapılanortamlardaki bireylere ait öz yeterlik inancını geçerli ve güvenilir şekilde ölçtüğü belirlenmiştir.

The aim of this study is to develop an assessment tool which assess the self afficacy levels oftehers who in the areas which science and science activities are being conducted. The research wasconducted on a study group consisted of pre-school, elementary school and science teachers who areworking Kars province and county center during 2013-2014 academic year. This research is a scaledevelopment study in accordance with the screening model. Proper process to develop the assessment toolhas been followed systematically. The data obtained from the research was analysed using the appropriatestatistical methods. In order to determine the content validity of the scale, the related literature has beenreviewed and expert opinion has been consulted. Exploratory Factor Analysis and Confirmatory FactorAnalysis are performed in order to establish of the scale's construct validity. Exploratory factor analysiswas applied on data set consisting of totally 338 teachers of 90 pre-school, 188 elementary school and 60science teachers in the center of Kars province. It has been determined that the exploratory factor analysisconsists 46 items and two dimensions. Confirmatory factor analysis was applied on data set consisting oftotally 250 teachers of 42 pre-school, 153 elementary school and 55 science teachers in the center of Karscounty. At the end of validity studies, two dimensional structures were named as positive self-efficacy and negative self-efficacy. In order to determine whether there is a significant correlation betweeninternal consistency coefficient, item total correlation, discrimination and factors, the product-momentcorrelation was calculated for the reliability study of the scale. It was determined that Cronbach alfareliability coefficient of the scale was 946, coefficient of positive self-efficacy was 933 and negative selfefficacywas 920. In the light of these data, it was determined that this scale assesses self-efficacy beliefof individuals taking place where science traing or science activities run in a valid and reliable way.